دامنه نوسان در بورس و فرابورس چقدر است؟

دامنه نوسان قیمت در بورس و فرابورس چیست و چرا این دامنه محدودیت برای تغییرات قیمت در بازار بورس تعیین شده است؟ یکی از اصطلاحات رایج بورس دامنه محدودیت نوسان است که در مقاله آموزش رایگان بورس نیز به بررسی مختصر آن پرداختیم. با توجه به اینکه این موضوع اهمیت بسیار زیادی برای انجام معاملات در این بازار داشته و شاهد ایجاد تغییرات جدیدی نیز در آن هستیم، بر آن شدیم تا در یک مقاله کامل و جامع محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس را برای شما مورد بررسی قرار دهیم.

دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس چیست

قبل از هر چیزی لازم دانستیم تا یک تعریف کلی نسبت به دامنه نوسان قیمت در بورس و فرابورس داشته باشیم. قیمت هر سهم در بازار بورس بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تغییر می‌نماید. به این معنا که وقتی تقاضا برای خرید یک سهم بیشتر شود و در عین حال عرضه همچنان ثابت باشد، عملاً قیمت آن افزایش پیدا خواهد کرد اگر عرضه برای یک سهم بیشتر شود و تقاضای آن ثابت بماند، شاهد کاهش قیمت سهم مورد نظر خواهیم بود.

اما سوال اینجاست که افزایش قیمت سهم تا کجا یا کاهش قیمت سهم تا کجا؟ آیا این امکان وجود دارد که قیمت یک سهم در بازار بورس در یک روز معاملاتی ۱۰۰۰ درصد افزایش پیدا کرده و یا ۱۰۰ درصد کاهش پیدا کند؟ سازمان بورس ایران به دلیل برخی مزایایی که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت اقدام به تعیین محدودیت دامنه نوسان قیمت برای هر سهم در بازار بورس و فرابورس در هر روز معاملاتی کرده است. به این معنا که قیمت هر سهم در هر روز معاملاتی حداکثر به همین میزان دامنه نوسان اعلام شده می‌تواند افزایش پیدا کند یا کاهش پیدا کند.

چرا نیاز به استفاده از دامنه نوسان در بورس و فرابورس داریم؟

دامنه محدودیت نوسان قیمت در بورس و فرابورس اهمیت خاص خود را داشته و مزایای بسیار زیادی را نیز می‌توان به اجرای قوانین مربوط به این دامنه محدودیت نوسان قیمت برشمرد که البته در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. اما سوال اینجاست که آیا واقعاً به این دامنه محدودیت نوسان قیمت نیاز داریم یا استفاده از آن عملاً خیلی واجب نیست؟

در بازارهای بین المللی همانطور که در مقاله آموزش رایگان فارکس و یا آموزش رایگان ارز دیجیتال عنوان کردیم، قیمت ها می توانند بدون هیچ گونه محدودیتی نه در هر روز بلکه در هر ساعت تغییرات عمده‌ای داشته باشند. به عنوان مثال قیمت یک جفت ارز در بازار فارکس و یا قیمت یک ارز دیجیتال در بازار رمز ارز ها ممکن است در طول یک روز بیش از ۱۰۰۰ درصد تغییر کند. کما اینکه شاهد هستیم که رمز ارزهایی در طول ۳ تا ۶ ماه بیش از دو میلیون برابر شده‌اند.

اما تصور بودن چنین شرایطی برای بازار بورس عملاً با چالش‌های همراه است. در بازار های مانند بازار ارز دیجیتال به دلیل اینکه رمز ارزها هیچگونه ارزش ذاتی ندارند و نمی‌توان از نظر ذاتی بر روی آنها یک قیمت مشخص قرار داد، از این رو متصور بودن افزایش و کاهش های سنگین در طول یک روز برای آنها چندان عجیب نیست. حتی با وجود این که بازار فارکس محدودیت دامنه نوسان داشته اما به دلیل اینکه جفت ارزهای تعریف شده در این بازار دارای ارزش ذاتی هستند از این رو شاهد نوسانات خیلی سنگین در این بازار نیستیم.

در بازار بورس نیز دقیقاً چنین شرایطی حاکم است. سهام شرکت های مختلف تعریف شده در بازار بورس جدای از بحث تاثیر پذیری از میزان عرضه و تقاضا دارای یک ارزش ذاتی هستند. آیا ارزش ذاتی یک سهم در بازار بورس می‌تواند در طول یک روز هزار درصد افزایش پیدا کند و یا ۱۰۰ درصد کم شود؟

شاید از خود بپرسید که چرا با وجود داشتن ارزش ذاتی در جفت ارزها در بازار فارکس دامنه محدودیت نوسان قیمت نداریم؟ دقت داشته باشید که ماهیت ارزهای فیات با ماهیت سهام تفاوت‌های زیادی با یکدیگر داشته و نمی‌توان ارزش ذاتی آنها را در یک رده با هم مقایسه کرد. از این گذشته روند معاملات در بازار فارکس بیشتر توسط بانک ها و مؤسسات مالی خیلی بزرگ مدیریت می‌شود که آنها نیز دائماً مجبور به خرید و فروش جفت ارزهای مختلف نسبت به یکدیگر برای ارائه خدمات به کاربران خود هستند.

بنابراین شرایط نشان می‌دهد که استفاده از محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس لازمه این بازار است؛ کما اینکه در بازارهای بین‌المللی نیز البته با قوانین مختص به خود کشورهای مختلف، شاهد استفاده از محدودیت دامنه نوسان قیمت هستیم.

مزیت های استفاده از دامنه نوسان در بازار بورس چیست

برای اینکه اهمیت استفاده از محدودیت دامنه نوسان قیمت در بورس و فرابورس را بهتر درک کنید لازم دانستیم تا مزیت های استفاده از این قانون را برای شما عنوان نماییم. البته شایان ذکر است که هر قانونی و هر مسئله‌ای در بازار سرمایه مزیت ها و معایب خاص خود را به دنبال خواهد داشت و قرار نیست که یک قانون فقط با مزیت همراه باشد.

فرض کنید شما به عنوان یک کاربر تازه‌کار در حال انجام اولین معامله خود در بازار بورس هستید و هیچ‌گونه محدودیت دامنه نوسان قیمت برای بازار تعریف نشده است. عملاً این امکان وجود دارد تا شما در چند ساعت تمام دارایی های خود را از دست بدهید و شاهد کاهش قابل توجه ارزش دارایی های خود باشید. همچنین در شرایط برعکس نیز ممکن است یک سرمایه گذار در همان اولین روز کاری در بازار بورس شاهد رشد فزاینده سرمایه خود شده و با سودهای میلیاردی از بازار خارج شود؛ بنابراین اولین و مهم‌ترین مزیت استفاده از دامنه محدودیت نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس جلوگیری از همین هرج و مرج ها است.

دومین مزیتی که برای دامنه نوسان در بورس و فرابورس می‌توان برشمرد تغییرات قیمت سهم های تعریف شده در این بازار بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا و به صورت واقعی است. وقتی هیچ دامنه محدودیت نوسان برای قیمت تعیین نشده باشد، عملاً یک سرمایه گذار که سرمایه قابل توجهی در اختیار دارد، این امکان را خواهد داشت تا با تقاضای زیاد، قیمت یک سهم را به صورت قابل توجهی افزایش دهد؛ که عملاً این افزایش قیمت غیر واقعی بوده و بر اساس مکانیزم واقعی عرضه و تقاضا نخواهد بود.

متاسفانه سفته‌بازی مخصوصاً در سهام های کوچک در بازار بورس ایران بسیار رایج شده و اگر دامنه محدودیت نوسان در آنها تعریف نشده بود عملاً ممکن بود شرایط بسیار پر چالشی برای سرمایه گذاران واقعی رخ دهد.

دقت داشته باشید که برای این که قیمت یک سهم در طول یک روز به حداکثر میزان ممکن در نظر گرفته شده به عنوان دامنه نوسان برسد، عملاً نیاز به سرمایه خیلی زیادی نیست اما برای تثبیت شدن قیمت در این عدد حداقل بایستی به اندازه حجم مبنا شاهد انجام معامله در سهام مورد نظر باشیم؛ که همین امر باعث می‌شود تا ایجاد تغییر در قیمت یک سهم نیاز به سرمایه قابل توجهی داشته باشد. اما وقتی دامنه نوسان وجود نداشته باشد، عملاً با همان سرمایه کم و بدون نیاز به انجام معامله به اندازه حجم مبنا ممکن است قیمت یک سهم در طول روز به میزان فزاینده رشد داشته باشد.

معایب دامنه نوسان در بازار بورس چیست

تعیین دامنه محدودیت نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس معایبی نیز با خود به همراه دارد. هرچند این معایب نیز حیاتی هستند اما با این حال بعد از بررسی این معایب متوجه خواهید شد که مزیت های استفاده از محدودیت دامنه نوسان به مراتب بیشتر از معایب آن است.

به عنوان یک عیب بزرگ، محدودیت دامنه نوسان باعث می‌شود تا تلاطم و هرج و مرج ها در روز های متوالی بر روی یک سهم باقی بماند. تصور کنید که به دلیل اخبار مختلف قیمت یک سهم با نوسان شدید روبرو شده و کاربران به شدت به دنبال خرید یا فروش آن هستند. در صورتی که محدودیت دامنه نوسان وجود نداشته باشد، عملاً این هیجان زیاد برای خرید و فروش سهام مورد نظر در همان روز به اتمام رسیده و تمام افراد هیجان زده به خواسته‌های خود خواهند رسید. اما با وجود محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس ممکن است این هیجان در طول یک روز به اتمام نرسیده و شاهد ادامه دار شدن آن در روزهای آتی نیز باشیم.

همچنین وجود محدودیت دامنه نوسان قیمت باعث می‌شود تا قیمت یک سهم خیلی دیر به قیمت اصلی خود برسد و همین امر باعث ایجاد تلاطم در روند خرید و فروش آن گردد.

یکی از بزرگ ترین و اصلی‌ترین معایب وجود دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس تشکیل شدن صف خرید و فروش در بازار بورس است. وقتی در روند تغییرات یک سهم شاهد ایجاد صف خرید یا فروش باشیم عملاً کاربران نمی‌توانند برای خرید و فروش سهام مورد نظر خود اقدام کرده و از این بابت با چالش هایی روبرو خواهد بود؛ بنابراین اصلی‌ترین دلیل ایجاد صف خرید و فروش در بازار بورس ایران همین محدودیت دامنه نوسان کم در نظر گرفته شده برای بازار است.

در مقالات گذشته با مفهوم قیمت پایانی سهم در بازار بورس نیز آشنا شدید که دلیل اصلی محاسبه آن برای هر روز معاملاتی نیز تعیین همین دامنه محدودیت نوسان در بازار بورس است. در واقع قیمت پایانی هر سهم در هر روز جاری به عنوان معیار اصلی تعیین دامنه نوسان قیمت برای آن در روز آتی خواهد بود.

دامنه نوسان در بورس خارج چقدر است؟

در فهوای مقاله اشاره کردیم که محدودیت دامنه نوسان قیمت تنها مختص به بازار بورس و فرابورس ایران نبوده و در بازار بورس خارج نیز شاهد استفاده از این دامنه برای ایجاد محدودیت در روند افزایش و کاهش قیمت هر سهم در هر روز هستیم. اما نکته بسیار مهم درباره محدودیت دامنه نوسان قیمت در بورس خارج این است که معمولاً قوانین پیشرفته‌تری برای این منظور در نظر گرفته می‌شود.

به عنوان مثال محدودیت دامنه نوسان قیمت برای بورس نیویورک حدود ۵ الی ۲۰ درصد در هر روز است که البته به صورت پویا محاسبه می‌شود. به این معنی که قیمت یک سهم در هر بار افزایش ۵ درصدی حداقل بایستی به مقدار مشخصی معامله شده باشد که اگر به این حجم از معامله نرسیده باشد عملاً امکان افزایش قیمت بیشتر آن وجود نخواهد داشت. از این روش تعیین دامنه محدودیت نوسان اصطلاحاً به عنوان دامنه نوسان پویا یاد می‌شود.

همچنین در بورس مادرید نیز شاهد استفاده از دامنه نوسان پویا ای ۲ الی ۱۵ درصدی برای هر روز معاملاتی هستیم. البته بورس مادرید دارای نوسان ایستا ۵۰ درصدی هم هست.

بورس هنگ کنگ نیز به عنوان یکی از بزرگترین بازار بورس های آسیایی دارای دامنه محدودیت نوسان معمولی یا ایستا ۱۰ الی ۲۰ درصدی است.

در سایر بازارهای بورس خارج اعم از بورس ژاپن یا قطر یا مالزی و حتی استانبول نیز شاهد استفاده از محدودیت دامنه نوسان هستیم که در اکثر موارد دامنه نوسان تعیین شده به مراتب بیشتر از محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس ایران است. به صورت کلی حداقل محدودیت دامنه نوسان تعیین شده از سوی کشورهای مختلف برای بازار بورس به صورت ایستا و معمولی ۱۰ درصد است.

تاریخچه دامنه نوسان قیمت در بازار بورس تهران

قبل از اینکه دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس را باهم بررسی کنیم لازم است تا نگاهی به تاریخچه تغییرات این دامنه نوسان در بورس تهران داشته باشیم. لازم به توضیح است که سازمان بورس ایران که از اوایل دهه ۱۳۸۰ در حال تدوین قوانین مربوط به بازار بورس برای معاملات آنلاین است تغییرات مختلفی را برای دامنه نوسان قیمت در این بازار تعیین کرده و این تغییرات همچنان نیز ادامه دارد.

در طول تاریخچه انجام معاملات آنلاین در بازار بورس تهران بارها و بارها شاهد بودیم که دامنه نوسان قیمت به طرق مختلف تغییر کرده است. در برخی از مواقع سازمان بورس از دامنه نوسان متقارن استفاده کرده و در پاره‌ای از مواقع نیز شاهد وضع قوانین دامنه نوسان غیر متقارن در بازار نیز بوده‌ایم. البته منظور ما از این تغییرات دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس مربوط به شرایط بحرانی و پرتلاطم بازار نیست؛ بلکه به صورت کلی آن را بیان می‌کنیم. زیرا بارها و بارها سازمان بورس به دلیل کنترل شرایط متراکم در بازار چنین اقداماتی انجام داده که بیشتر به صورت گذرا بوده است.

از سال ۱۳۸۰ تا کنون دامنه نوسان قیمت در بازار بورس ایران از ۲ درصد به ۳ درصد و سپس به ۴ درصد و در نهایت تا ۵ درصد نیز افزایش پیدا کرده و به همین ترتیب شاهد تغییرات در این دامنه نوسان بوده‌ایم.

نکته بسیار جالب درباره تغییرات دامنه نوسان در بورس تهران این است که با هر بار تغییرات، شاهد واکنش مثبت سرمایه‌گذاران در این بازار بودیم. سرمایه گذاران ایرانی هربار از افزایش محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس استقبال کرده و بلافاصله شاهد افزایش قیمت ها در هر یک از سهم ها بعد از اعمال این قانون بوده‌ایم.

دامنه نوسان در بازار اول و دوم بورس چقدر است؟

همان طور که اشاره کردیم، دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس دائما در حال تغییر بوده و هر چند سال یک بار سازمان بورس با وضع قوانین جدید اقدام به ایجاد تغییر در این دامنه نوسان نموده است.

در زمانی که در حال نگارش این مقاله هستیم به تازگی و در طی چند روز گذشته قانون جدیدی از سوی سازمان بورس اعلام شده و دوباره شاهد ایجاد تغییر در دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس بوده‌ایم. طبق تغییراتی که همین چند روز پیش برای محدودیت دامنه نوسان در بازار بورس اعلام شده در حال حاضر محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس برای بازار اول ۶ درصد است. تمام شرکت های تعریف شده در بازار اول بورس در هر روز معاملاتی می توانند تا ۶ درصد تغییر در قیمت خود را هم به سمت افزایش و هم به سمت کاهش مشاهده نمایند.

در همین چند روز پیش دامنه نوسان قیمت در بازار اول بورس ۵ درصد به سمت بالا و پایین بود و همچنین دقیقاً همین شرایط برای بازار دوم بورس نیز تعریف می‌شد. در قانون جدید در نظر گرفته شده دامنه نوسان قیمت همچنان برای بازار دوم بورس همان ۵ درصد باقی مانده اما شاهد افزایش این دامنه برای بازار اول به ۶ درصد هستیم. البته این امکان وجود دارد تا در چند هفته آتی دامنه نوسان بازار دوم بورس نیز دوباره به ۶ درصد برسد که در حال حاضر چنین قانونی وضع نشده است.

دامنه نوسان در حق تقدم

یکی از انواع سهام های تعریف شده در بازار بورس ایران حق تقدم سهام است که مزیت های بسیار زیادی برای کاربران داشته و جذابیت‌های معامله بر روی آن نیز بسیار زیاد است. سازمان بورس برای اینکه مزیت ها و جذابیت‌های حق تقدم سهام در بازار را حفظ کند محدودیت دامنه نوسان بیشتری برای آن تعریف کرده است. در حال حاضر محدودیت دامنه نوسان قیمت برای حق تقدم ۱۰ درصد به سمت بالا و پایین است.

کاربرانی که امکان خرید و فروش حق تقدم سهام را دارند می توانند در هر روز معاملاتی شاهد افزایش و کاهش قیمت حق تقدم سهام خود تا ۱۰ درصد باشند.

دامنه نوسان در بازار اول و دوم فرابورس

محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار اول و بازار دوم بورس و همچنین حق تقدم سهام را با هم مرور کردیم. همانطور که متوجه شدید محدودیت در دامنه نوسان قیمت تا همین چند روز پیش برای بازار اول و بازار دوم ۵ درصد بود که به تازگی طبق قانون جدید سازمان بورس برای تابلو اصلی و تابلو فرعی بازار اول بورس به ۶ درصد افزایش پیدا کرده است. اما همچنان این محدودیت برای بازار دوم بورس همان ۵ درصد است.

سازمان بورس تقریباً شرایط مشابهی برای بازار فرابورس نیز در نظر گرفته و در حال حاضر محدودیت دامنه نوسان اعلام شده از سوی این سازمان برای بازار اول فرابورس به ۶ درصد افزایش پیدا کرده است. البته همچنان محدودیت دامنه نوسان برای بازار دوم فرابورس مطابق با قبل بوده و همان ۵ درصد باقی مانده است.

دقت داشته باشید که با توجه به اینکه این قانون به تازگی وضع شده و در حال اجرا در بازار بورس است ممکن است تا چند هفته آینده شاهد افزایش دامنه نوسان بازار دوم فرابورس نیز به همان میزان ۶% باشیم که هنوز چنین قانونی وضع نشده است.

دامنه نوسان در بازار پایه تابلو زرد

دامنه محدودیت نوسان قیمت در بازار پایه تفاوت‌هایی با بازار اول و بازار دوم فرابورس داشته از این رو به بررسی جداگانه این محدودیت برای بازار پایه و هرکدام از تابلوهای آن می پردازیم. در حال حاضر دامنه محدودیت نوسان قیمت تعریف شده برای تابلو زرد در بازار پایه ۳ درصد تعیین شده است. به این معنا که قیمت هر کدام از سهم های تعریف شده در تابلوی زرد در هر روز معاملاتی می‌تواند تا ۳ درصد افزایش و یا کاهش پیدا نمایند.

البته شایان ذکر است که در صورتی که قیمت در یک سهم به مدت سه روز متوالی وارد صف خرید و یا صف فروش شود دامنه محدودیت نوسان قیمت در تابلو زرد در بازار پایه به ۵ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. به این ترتیب اگر قیمت یک سهم در چهار روز متوالی در تابلو زرد صف خرید باشد عملاً شاهد افزایش ۱۴ درصدی قیمت آن خواهیم بود. همچنین در صورت قرار گرفتن قیمت یک سهم در صف فروش نیز در چهار دوره متوالی ممکن است قیمت این سهم تا ۱۴ درصد کاهش پیدا کند.

دامنه نوسان در بازار پایه تابلو نارنجی

شرایط برای محدودیت دامنه نوسان قیمت در تابلو نارنجی بازار پایه فرابورس متفاوت است. طبق آخرین قوانین وضع شده از سوی سازمان بورس در حال حاضر محدودیت دامنه نوسان قیمت برای تابلوی نارنجی در بازار پایه ۲ درصد است. به این معنا که قیمت هر سهم تعریف شده در این تابلو در هر روز معاملاتی می‌تواند دو درصد افزایش و یا دو درصد کاهش پیدا کند.

لازم به توضیح است که در صورتی که قیمت یک سهم در تابلوی نارنجی به مدت سه روز متوالی در صف خرید و یا صف فروش قرار بگیرد دامنه محدودیت نوسان آن سهم برای روز چهارم به ۴ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. دقیقاً قانونی که برای تابلو زرد تعریف شده بود در تابلوی نارنجی نیز اجرا می‌شود با این تفاوت که میزان دامنه نوسان در تابلوی نارنجی در نهایت می‌تواند تا ۴ درصد افزایش یابد.

دامنه نوسان در بازار پایه تابلو قرمز

آخرین تابلو تعیین شده در بازار پایه تابلوی قرمز است که ارزش شرکت های تعریف شده در این تابلو نسبت به سایر بازارهای بورس کمتر است. در حال حاضر محدودیت دامنه نوسان تعیین شده برای شرکت های تعریف شده در تابلوی قرمز در بازار پایه یک درصد است. به این معنا که قیمت در هر یک از سهام موجود در این تابلو در هر روز معاملاتی حداکثر می‌تواند یک درصد افزایش و یا یک درصد کاهش پیدا کند.

همچنین لازم به توضیح است که در صورتی که قیمت یک سهم در تابلو قرمز در بازار پایه اگر به مدت سه روز متوالی صف خرید یا صف فروش باشد محدودیت دامنه نوسان قیمت برای آن سهم به ۲ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.

لازم است تا یک نکته بسیار مهم درباره محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس را با شما در میان بگذاریم که در برخی مواقع از ذهن کاربران دور می‌ماند. وقتی دامنه نوسان قیمت در بازار اول بورس ۶ درصد است به این معنا نیست که در هر روز معاملاتی ممکن است شما ۶ درصد سود و یا ۶ درصد ضرر کنید. اگر شما در یک روز معاملاتی در صف خرید یعنی حداکثر امکان افزایش قیمت برای یک سهم در یک روز معاملاتی اقدام به خرید آن کنید و در انتهای آن روز قیمت به صف فروش برسد عملاً شما ۱۲ درصد در سرمایه گذاری خود ضرر کرده‌اید. البته اگر یک و نیم درصد کارمزد کارگزاری را نیز به این ضرر اضافه کنید مقدار ضرر شما در یک روز معاملاتی به ۱۳ و نیم درصد می‌رسد.

البته این موضوع تنها برای روز اول معاملات شما در یک سهم امکان پذیر است و در روزهای بعدی در صورتی که هنوز سهام خود را به فروش نرسانده باشید، عملاً به همان مقدار محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس، شاهد افزایش یا کاهش مقدار ارزش سهام خود خواهید بود.

آیا دامنه نوسان در بورس و فرابورس افزایش پیدا خواهد کرد؟

همانطور که اشاره کردیم محدودیت دامنه نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس در طول سال‌های گذشته دائماً در حال تغییر بوده و همین چند روز پیش نیز شاهد ایجاد تغییر جدید در این دامنه بوده‌ایم. این امر به وضوح نشان می‌دهد که در آینده نیز ممکن است شاهد ایجاد تغییراتی در دامنه نوسان در بورس و فرابورس باشیم.

نکاتی مهم درباره دامنه نوسان در بازار بورس و فرابورس

قوانین اصلی و ثابت مربوط به دامنه مجاز نوسان در بازار بورس و فرابورس را باهم بررسی کردیم و اکنون شما می دانید که قیمت هر سهم در هر کدام از انواع بازار بورس در هر روز معاملاتی چه تغییراتی می‌تواند داشته باشد. اما شایان ذکر است که سازمان بورس استثنائاتی را نیز برای دامنه مجاز نوسان قیمت در بازار بورس و فرابورس در نظر گرفته شده که لازم دانستیم این استثنائات را نیز به صورت نکاتی برای شما عنوان کنیم.

در صورتی که یک سهم به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت از نوع “الف” بسته شده باشد در روز معاملاتی بعد بدون محدودیت دامنه نوسان برای کشف قیمت باز خواهد شد. البته دقت داشته باشید که این عدم وجود محدودیت در دامنه نوسان تنها مربوط به افشای اطلاعات با اهمیت از نوع الف است و در نوع به عمل چنین چیزی وجود نخواهد داشت. در حالت “ب” سهام مورد نظر با محدودیت دامنه نوسان باز می‌شود تا با توجه به میزان عرضه و تقاضا کشف قیمت شده و سپس شاهد بازگشایی آن خواهیم بود.

همچنین در صورتی که یک سهم در بازار بورس یا فرابورس به علت برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه به دلیل اعلام صورتهای مالی بسته شده باشد بعد از اتمام مجمع و در روز موعود بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد. دقت داشته باشید که این قانون نیز تنها زمانی اجرا می‌شود که مجمع برگزار شده برای تصویب و اعلام صورت‌های مالی شرکت باشد. در غیر این صورت همان قانون معمولی مربوط به دامنه نوسان قیمت صادق خواهد بود.

در صورتی که نماد یک شرکت به دلیل افزایش سرمایه در آن شرکت بسته شده باشد در روز معاملاتی که شاهد باز شدن قیمت سهم هستیم بازگشایی آن بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.

دقت داشته باشید که وقتی صحبت از بازگشایی مجدد یک سهم در بازار بورس با همان محدودیت دامنه نوسان قیمت برای کشف قیمت می‌کنیم عملاً قیمت یک سهم ممکن است در همان روز ۱۰ درصد کاهش یا افزایش پیدا کند. در این حالت ابتدا سهام مورد نظر برای چند ساعت باز می‌شود تا عملاً قیمت برای آن کشف شود. سپس دامنه نوسان روز معاملاتی جاری بر اساس قیمت کشف شده تعیین خواهد شد. به این معنا که اگر قیمت کشف شده برای یک سهم در ساعات پیش گشایش به سقف مجاز دامنه نوسان برسد عملاً در بازگشایی مجدد در همان روز دوباره ممکن است سقف جدیدی را در آن سهم شاهد باشیم.

جمع بندی

---

به تعریف دامنه محدود در بورس و فرابورس پرداخته و نکات لازم برای شناخت این دامنه نوسان را نیز با شما در میان گذاشتیم. با شناخت مزیت ها و معایب استفاده از قانون محدودیت دامنه نوسان اکنون شما به راحتی می‌توانید اهمیت استفاده از این محدودیت را در بازار بورس درک کنید. در نهایت اگر هنوز چالش های ذهنی شما درباره این دامنه نوسان برطرف نشده می‌توانید در بخش دیدگاه ها نظرات و پرسش های خود را با ما در میان بگذارید تا در کمترین زمان ممکن این چالش‌ها را برای شما برطرف کنیم.

تمام تلاش ما در مجموعه کانون بورس فراهم کردن بهترین اطلاعات برای انجام معاملات بهینه‌تر در بازار بورس برای شما عزیزان است. ارائه مقالات آموزش رایگان بورس و همچنین حرفه‌ای‌ترین دوره بورس نیز در همین راستا صورت گرفته و شما می‌توانید از این موارد برای پیدا کردن تسلط کامل به تحلیل بازار بورس استفاده کرده و معاملات مطمئنی را در بازار برای خود رقم بزنید.