روانشناسی بازار بورس ایران | ۲۰ راهکار کلیدی برای کنترل هیجانات

روانشناسی بازار بورس ایران چیست و چرا تبلیغات گسترده‌ای بر روی اهمیت روانشناسی برای معاملات بازار بورس انجام می‌شود؟ افراد بسیار زیادی هستند که با وجود تسلط کامل و کافی به تحلیل تکنیکال بورس و همچنین تحلیل بنیادی بورس، اما نمی‌توانند معاملات موفقی در بازار برای خود رقم بزنند. بسیاری از افراد با تجربه و موفق در بازار بورس دلیل اصلی این موضوع را عدم دقت این افراد به روانشناسی بازار و روانشناسی خویشتن در انجام معاملات بورس نسبت می دهند و معتقدند که کلید اصلی موفقیت در این بازار روانشناسی است. در این مقاله از سری مقالات آموزش رایگان بورس سعی داریم تا از صفر تا صد روانشناسی بازار بورس را برای شما بررسی کرده و صحت این ادعا را نیز ارزیابی کنیم.

واقعیت این است که تکیه بر اطلاعات آزمایش نشده همیشه می‌تواند مشکلات بیشتری را برای معامله گران در بازارهای مالی به وجود آورد. درباره روانشناسی بازار بورس نیز شایعات بسیار زیادی وجود دارد که بسیاری از آنها منطقی و آزمایش شده نیستند. در این بین برخی نکات مهم و کلیدی نیز درباره اهمیت روانشناسی بازار در انجام معاملات موفق وجود دارد که لازم است تا کاربران با آنها آشنا باشند. با توجه به همه این نکات و ابهامات، این مقاله می‌تواند یک شاه کلید بزرگ برای کسانی باشد که آموزش های لازم برای تحلیل سهام در بازار بورس را پشت سر گذاشته و در صدد رسیدن به موفقیت های تضمین شده هستند. اگر به هر دلیلی هنوز معاملات موفقی در بازار بورس ندارید و به دنبال راهکاری برای برون رفت از چالش‌های خود هستید و یا سعی دارید تا روند موفق‌تری در معاملات خود در بازار بورس رقم بزنید در این مقاله با ما همراه باشید.

روانشناسی بازار بورس چیست؟

به صورت کلی شناخت رفتار بازار در شرایط مختلف و تحت تأثیر عوامل مختلف با اصطلاح روانشناسی بازار بورس شناخته می‌شود. در واقع علم روانشناسی در بازارهای مالی تعیین کننده شرایط رفتاری معامله گران و خود بازار در وضعیت های مختلفی است که عوامل موثر بر بازار می‌تواند برای آن رقم بزند. برای اینکه در همین ابتدا درک کاملی نسبت به مفهوم روانشناسی بازار بورس ایران برای شما ایجاد کنیم لازم است تا یک مثال بسیار ساده اما عالی را در این باره با شما مرور کنیم.

برای درک روانشناسی معاملات بازار بورس یکی از رفتارهای بسیار شایع سرمایه گذاران بزرگ و سهامداران اصلی این بازار را برای شما بازگو می کنیم. سهامدار عمده و بزرگی را در نظر داشته باشید که از چند ماه قبل سرمایه هنگفتی را برای یک سهم قرار داده و در حال حاضر سود هنگفت ۱۰۰ درصدی را نیز از آن به دست آورده است. سهامدار عمده مثال ما به گواه خود به دنبال سرمایه‌گذاری بر روی سهم دیگری است و سعی دارد تا سرمایه هنگفت خود را از این سهم خارج نماید. شاید منطقی ترین و معمول ترین راه برای خروج از یک سهم به نظر شما قرار دادن سفارشات فروش پی در پی بر روی یک سهم است. اما با این رفتار قیمت سهم مورد نظر با عرضه بسیار زیادی روبرو شده و افت شدیدی خواهد داشت و عملاً سهامدار عمده بخش قابل توجهی از سود های خود را به همین دلیل از دست خواهد داد. بنابراین وی از یک روش بسیار هوشمندانه که مبتنی بر روانشناسی معاملات بازار است برای خارج شدن از سهم مورد نظر اقدام می نماید. این رفتار معمولاً در انتهای روندهای صعودی سهام در بازار بورس شایع است.

سهامدار با توجه به شرایط عرضه و تقاضای حاکم بر سهام مورد نظر سعی می‌کند معاملات خود را به گونه‌ای ترتیب بدهد تا صف خرید سنگینی روی سهم مورد نظر وجود داشته باشد. ایجاد صف خرید مخصوصاً در انتهای روندهای صعودی از سوی سهامداران هوشمند به این دلیل است که آنها شناخت کافی نسبت به روانشناسی افراد معامله گر در بازار دارند. این رفتار باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران خرد بسیار زیادی، اشتیاق به ورود به معامله در سهام مورد نظر پیدا کرده و عملاً تقاضای زیادی برای آن سهم ایجاد شود. همین موضوع فرصت کافی برای سهامدار را ایجاد می کند تا در چند روز متوالی با حفظ کامل سود خود تمام سهام خود را به فروش رسانده و بلافاصله بعد از خروج سهامدار عمده نیز قیمت روند نزولی به خود می‌گیرد.

چنین رفتارهایی در جنبه‌های مختلف بازار بورس وجود دارد و متأسفانه خیلی از افراد شناخت کافی نسبت به اصول روانشناسی بازار بورس نداشته و در دام چنین رفتارهایی می‌افتند.

چرا روانشناسی بازار بورس ایران مهم است؟

اکنون به خوبی می‌دانید که روانشناسی بازار بورس چیست و چگونه می‌تواند روی معاملات ما تأثیر داشته باشد. اما سوال اینجاست که اهمیت روانشناسی برای انجام معاملات موفق در بازار بورس چقدر است؟ برای اینکه اهمیت روانشناسی بازار بورس ایران را برای شما بازگو کنیم باز هم باید سراغ سهامداران عمده و بزرگ این بازار برویم. در حال حاضر تحلیل تکنیکال رایج ترین روش تحلیلی بازار بورس ایران است اکثریت تحلیل گران و معامله گران نیز از این روش تحلیلی برای پیشبرد اهداف معاملاتی خود در بازار استفاده می‌نمایند.

یکی از اصلی ترین ویژگی های تحلیل تکنیکال بازار بورس گستردگی فوق‌العادهٔ آن است. روش ها و استراتژی های به کار گرفته شده در تحلیل تکنیکال بازار بورس ایران تمامی ندارد و روز به روز به تعداد اندیکاتور ها و روش های تحلیلی در این متد اضافه می‌شود.

نکته بسیار جالب این است که وقتی پای صحبت سهامداران بزرگ و افراد فوق‌العاده موفق در معاملات بازار بورس می‌نشینیم آنها به هیچ وجه به دنبال آموزش گسترده تحلیل تکنیکال نرفته و تنها شناخت نسبی و البته کافی نسبت به این روش تحلیلی دارند. در واقع این افراد به جای اینکه وقت خود را صرف یادگیری روش های مختلف کم کاربرد در بازار بورس نمایند با شناخت چند روش ساده و استفاده مکرر از آنها و همچنین درک صحیح روانشناسی بازار بورس در حال معامله در این بازار هستند.

احتمالاً شما هم با برخی از اصطلاحات رایج بورس مانند: “وقتی همه در حال خرید یک سهم هستند شما فروشنده باشید وقتی همه در حال فروش هستند شما خریدار باشید” برخورد کرده‌اید. بسیاری از سهامداران بزرگ بازار بورس با تکیه بر همین جملات و بدون داشتن دانش فوق‌العاده زیاد در تحلیل تکنیکال دست به معامله می زنند که البته معاملات موفق نیز برای آنها رقم زده است.

دو معامله گری را در نظر بگیرید که هر دو شروع یکسانی در بازار بورس داشته و آموزش‌های مشابهی را نیز پشت سر گذاشته‌اند. میزان تسلط آنها به روش های تحلیلی بازار بورس یکسان است و میزان سرمایه و سایر شرایط سخت افزاری در دسترس برای انجام معامله در بازار بورس نیز برای آنها مشابه یکدیگر است. اما چرا با این وجود ممکن است یکی از آنها موفق شده و دیگری نتواند روند موفقی در معامله گری در بازار بورس را در پیش بگیرد؟ اهمیت روانشناسی بازار بورس و رسیدن به درک صحیح از رفتار این بازار در زمان انجام معاملات دقیقاً در چنین شرایط خود را نشان می دهد. روانشناسی بازار را می‌توان کلید موفقیت در این بازار تعریف کرد و وجه تمایز میان افراد موفق و افراد شکست خورده خواهد بود.

میزان تاثیرگذاری روانشناسی در معاملات بازار بورس چقدر است؟

بیایید درباره روانشناسی معاملات در بازار بورس به صورت کمی صحبت کنیم. به اندازه کافی نکات تجربی و کیفی درباره روانشناسی بازار بورس ایران را با شما در میان گذاشتیم. اما از نظر کمی میزان تأثیر پذیری روانشناسی در معاملات موفق در بازار بورس چقدر است؟

برای این منظور ابتدا لازم است تا عوامل اصلی موفقیت در انجام معاملات بازار بورس را برای شما تعریف کنیم. این عوامل به شرح زیر هستند:

چهار عامل اصلی برای رسیدن به معاملات موفق در بازار بورس را برای شما عنوان کردیم که البته عوامل دیگر نیز به نوعی زیر مجموعه های این عوامل محسوب می شوند. اما میزان تأثیر پذیری هر کدام از این عوامل برای موفقیت در بازار بورس چقدر است؟

به گواه بسیاری از کارشناسان و افراد با تجربه رسیدن به تسلط کامل به دانش تحلیل تکنیکال بازار بورس و دانش تحلیل بنیادی بازار بورس به هیچ وجه نمی تواند تضمین کننده موفقیت شما در این بازار باشد و میزان تأثیر پذیری تسلط این دو در بازار بدون داشتن پلن معاملاتی عملاً بسیار کم است. تقریباً می‌توان ادعا کرد که اگر شما تسلط کامل بر روی هر دو دانش تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی در بازار بورس داشته و اما پلن معاملاتی نداشته باشید، احتمال موفقیت شما در این بازار نزدیک به صفر است و این دو دانش به تنهایی هیچ تاثیری بر روی موفقیت معامله گران در این بازار ندارند اما البته لازمه موفقیت آن هستند.

درک این موضوع بسیار ساده است. برای مثال اصلی ترین واحد درسی رشته مهندسی عمران برای ساخت و ساز ساختمان ها درس تحلیل سازه ها است. در این درس دانشجویان مهندسی عمران با علوم نظریه و روش های تحلیل سازه ها و طراحی یک ساختمان آشنا می شوند. اما حتی یک مهندس عمران نیز وجود ندارد که تنها و تنها با پشت سر گذاشتن این واحد درسی موفق به طراحی ساختمان شده باشد.

دقت داشته باشید که رسیدن به تسلط کافی در هر دو دانش تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی بازار بورس لازمه موفقیت در این بازار هستند اما به هیچ وجه به تنهایی نمی‌توانند شرایط موفقیت در معاملات این بازار را برای معامله گران به دنبال داشته باشند.

میزان تاثیرپذیری داشتن یک پلن معاملاتی مدون که شامل استراتژی معاملاتی و همچنین سیستم مدیریت سرمایه مناسب باشد می‌تواند ۳۰ درصد احتمال موفقیت شما در بازار بورس را افزایش دهد. دقت داشته باشید که برای پیاده سازی یک پلن معاملاتی در بخش استراتژی معاملاتی نیاز به تسلط کامل به تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی دارید. به همین دلیل در بخش قبلی اشاره کردیم که هرچند تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی به تنهایی نمی‌توانند موفقیت شما را در بازار بورس و معاملات آن تضمین نمایند اما با این حال تسلط به آنها لازمه موفقیت در این بازار است.

داشتن یک پلن معاملاتی تا ۳۰ درصد می‌تواند شانس شما را در داشتن معاملات موفق در بازار بورس افزایش می دهد، اما برای عمل کردن به پلن معاملاتی به صورت کاملاً منظم نیاز به تسلط کامل به هیجانات خود در انجام معاملات دارید که این بخش از توانایی ها در دانش روانشناسی بازار بورس و روانشناسی خویشتن خلاصه می‌شود. ۷۰ درصد شانس موفقیت معامله گران و تحلیل گران در داشتن معاملات موفق در بازار بورس به دانش روانشناسی بازار بورس مربوط می‌شود که البته خود به دو بخش روانشناسی بازار و روانشناسی خویشتن تقسیم شده است.

آیا بدون درک روانشناسی بازار بورس می‌توان معاملات موفقی داشت؟

در بندهای قبلی سعی کردیم تا اهمیت استفاده از نکات مربوط به روانشناسی بازار بورس ایران را در انجام معاملات موفق در این بازار برای شما بازگو کنیم. اما در نهایت برای به نتیجه رسیدن این بحث بایستی تعیین کنیم که آیا برای موفق شدن در بازار بورس به شناخت و درک روانشناسی نیاز داریم یا خیر؟

تعداد افرادی که بدون درک روانشناسی بازار بورس و روانشناسی خویشتن می‌توانند در این بازار موفق شوند بسیار بسیار کم بوده و این دسته از معامله‌گران نادر هستند. در اکثر مواقع نیز موفقیت های حاصل شده از این دسته از افراد کوتاه مدت و زودگذر بوده و آنها مجبور می‌شوند تا حتی سود های خود را نیز به بازار پس بدهند.

نتیجه گیری ما از بندهای قبلی این است که اگر به دنبال انجام معامله مستقیم در بازار بورس هستید تسلط به نکات کلیدی روانشناسی این بازار لازم و ضروری است. برای کسانی که به دنبال استفاده از روش سرمایه گذاری غیر مستقیم در بازار بورس هستند خیلی تسلط به اصول روانشناسی لازم نخواهد بود.

بازار بورس بهترین معلم و آموزش‌دهنده روشهای موفقیت آمیز در انجام معاملات در این بازار است و برای این که بتوانید از آموزش های بازار بورس برای انجام معاملات موفق استفاده کنید نیاز است تا درک صحیح از روانشناسی بازار بورس پیدا نمایید. تجربه یکی از مهمترین عوامل تأثیر گذار در ایجاد تسلط کافی به روانشناسی بازار بورس در معامله گران است.

تأثیر روانشناسی بازار بورس ایران بر روی رفتار شناسی سرمایه گذاران

یکی از مهمترین مزیت های تسلط بر روانشناسی بازار بورس ایران امکان شناخت دقیق رفتار سرمایه گذاران بزرگ در این بازار است. سهامداران و سرمایه‌گذاران بزرگ رفتار مشخصی در انجام معاملات خود داشته و شناخت این رفتار می‌تواند تبدیل به یک برگ برنده برای تمام سرمایه‌گذاران خرد شود. تصور کنید که مسیر معاملات شما در بازار بورس دقیقاً همانند مسیر یک سرمایه گذار بزرگ معین شود. این مهم می‌تواند تضمین کننده موفقیت شما در معاملات باشد.

برای پیدا کردن شناخت کافی نسبت به رفتار سرمایه گذاران بزرگ در بازار بورس نیاز است تا به روانشناسی رفتار آنها در بازار بورس پی ببرید. در واقع باید بدانید که معامله گران بزرگ در بازار چگونه رفتار می کنند و بر چه اساسی معاملات خود را ساماندهی می‌نمایند. در شرایط و وضعیت های مختلف در بازار بورس چگونه معامله می کنند و نحوه برخورد آنها با روندها در بازار بورس چگونه است.

احساسات حاکم بر تریدرها در بازار بورس

برای اینکه اهمیت روانشناسی بازار بورس را بیشتر درک کنید و البته بتوانید با استراتژی‌های مختلف احساسات خود را در بازار بورس انجام معاملات مختلف کنترل نمایید، لازم دانستیم تا احساسات حاکم بر تریدرها در زمان معاملات در بازار بورس را برای شما بازگو کنیم. البته احساسات بسیار متنوعی برای معامله گران در این بازار قابل معرفی است که هر کدام از آنها شرایط خاص خود را دارند. در این بخش به معرفی احساساتی می پردازیم که در اکثر معامله‌گران غالب بوده و عدم شناخت این احساسات باعث بروز مشکلات زیادی در هنگام انجام معامله در بازار بورس خواهد شد.

شناخت این احساسات مزیت‌های بسیار زیادی برای انجام معاملات بهتر در بازار بورس دارد. به عنوان مثال وقتی شما از قبل بدانید که یک هیجان و احساس در روند معاملات شما در بازار بورس چه تاثیری دارد از قبل به دنبال اتخاذ تصمیماتی برای کنترل چنین هیجاناتی نیز خواهید رفت. متأسفانه افراد تازه‌کار و کسانی که شناخت کافی نسبت به روانشناسی بازار بورس ندارند از پیش بینی چنین احساسات و هیجانات عاجز بوده و در لحظه تصمیمات اشتباه برای عکس‌العمل‌های خود نسبت به این شرایط اتخاذ می‌نمایند.

نگرانی از اشتباه بودن تحلیل

یکی از احساسات رایج در میان سرمایه‌گذاران و تحلیلگران بازار بورس نگرانی از اشتباه بودن تحلیل است. نگرانی از بابت اشتباه بودن تحلیل‌های مختلف یک امر کاملاً طبیعی است و تمام معامله گران و سرمایه گذاران حتی افراد با تجربه نیز در چنین شرایطی قرار دارند. نکته مهم و اساسی این است که در چنین مواقعی چه تصمیمی اتخاذ کنید و چگونه با این نگرانی برخورد کنید.

البته هیجانات و روانشناسی بازار بورس در مواقع اشتباه بودن تحلیل جایگاه خاص خود را دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. منظور ما از نگرانی از بابت اشتباه بودن تحلیل قبل از ورود به معامله و مشخص نبودن نتیجه آن مربوط است. این نگرانی در برخی مواقع باعث می‌شود تا معامله‌گران از ورود به بسیاری از معاملات اجتناب نمایند و یا در تصمیم گیری برای انتخاب شرایط درست معامله با اشتباه روبرو شوند. دغدغه و استرس اشتباه بودن تحلیل چالش‌های آن را بیشتر کرده و در نتیجه امکان اشتباه را به خودی خود افزایش می دهد.

برای اینکه بتوانید نگرانی اشتباه بودن تحلیل را در هنگام انجام معاملات از بین ببرید و یا از آن برای بهتر شدن شرایط معاملات خود استفاده کنید نکات زیر می‌تواند برای شما چاره ساز باشند.

• اولاً این که برای برطرف کردن این نگرانی سعی کنید فیلتر های متعدد و مختلفی را برای ورود به یک معامله در نظر بگیرید تا در نهایت احتمال موفقیت شما به حداکثر میزان ممکن برسد.
• این نگرانی باعث می‌شود تا حساسیت بیشتری بر روی معاملات خود داشته و در نتیجه به دنبال اتخاذ روش های معاملاتی بهتر و مناسب تر برای معاملات خود بروید.
• همچنین لازم است تا تمهیدات لازم برای مواقعی که ممکن است تحلیل شما با اشتباه روبرو شود را نیز در نظر بگیرید تا این دغدغه و نگرانی به حداقل میزان ممکن برسد.
• مشاهده تحلیل های سایر افراد و تحلیلگران در سایت ها و منابع مختلف نیز می‌تواند تا حدی این نگرانی را برای شما برطرف نماید.

دقت داشته باشید که اگر شما قبلاً بدون سرمایه واقعی استراتژی های معاملاتی خود را در بازار بورس تست کرده باشید و به میزان موفقیت آنها در شرایط مختلف پی برده باشید عملاً این نگرانی برای شما به حداقل میزان ممکن رسیده و می‌توانید مدیریت بهتری بر روی معاملات خود در بازار بورس داشته باشید. تجربه عامل بسیار مهمی برای برطرف کردن کامل این نگرانی است و برای اینکه هیچ هزینه ای بابت تجربیات اشتباه خود پرداخت نکنید بهتر است بدون سرمایه چند ماه استراتژی های معاملاتی خود را در بازار بورس تست کنید.

نگرانی از دست رفتن سرمایه ها

یکی دیگر از احساسات رایج میان تریدر ها و سرمایه گذاران بازار بورس نگرانی از دست رفتن سرمایه ها است. افرادی که ریسک سرمایه‌گذاری خیلی بالایی ندارند همیشه نگران هستند که سرمایه های خود را در بازار از دست داده و وارد ضررهای سنگین می شوند و به همین دلیل این روحیه بر روی روند معاملات آنها در بازار نیز تأثیر منفی می گذارد.

در مقاله بازار بورس چیست سعی کردیم تا به صورت کامل و جامع شرایط این بازار را برای شما تشریح کنیم. یکی از مهمترین و اصلی ترین ویژگی های بازار بورس و سایر بازارهای مالی امکان از دست رفتن سرمایه ها و ورود به معاملات اشتباه در این بازارها است. چنین بازارهایی همیشه با ریسک معاملاتی همراه هستند و کاربران بایستی قبل از ورود به این بازار با این ریسک آشنا شده و آنها را با روحیات خود مقایسه نمایند.

وقتی شما از نظر روحی ریسک پذیری لازم برای انجام معاملات در بازار بورس را ندارید عملاً ورود به این بازار نیز برای شما اشتباه خواهد بود. به همین دلیل توصیه می کنیم که ابتدا شناخت کافی نسبت به بازار بورس و ریسک های حاکم بر این بازار پیدا کرده و سپس با مقایسه ریسک ها با روحیات و حالات خود برای معامله گری در این بازار اقدام کنید.

به عزیزانی که ریسک سرمایه‌گذاری خیلی بالایی ندارند و تحمل وارد شدن معاملات به ضرر را نیز ندارند توصیه می‌کنیم که از روش سرمایه گذاری غیر مستقیم در بازار بورس استفاده نمایند. در سرمایه گذاری غیر مستقیم الان شما نگرانی از بابت از بین رفتن سرمایه های خود نداشته و از این گذشته مدیریت سرمایه های شما نیز به دست افراد باتجربه خواهد افتاد.

نگرانی از دست دادن فرصت های سرمایه گذاری در بازار

یکی دیگر از روحیات و احساساتی که معمولاً با معامله گران در بازار بورس همراه است نگرانی از دست رفتن فرصت های سرمایه گذاری مختلف برای معامله گری است. خیلی از افراد دائماً در حال بررسی نمودار سهم های مختلف در بازار بورس هستند و در صورت از دست رفتن یک فرصت سرمایه گذاری دچار هیجان شده و بخش قابل توجهی از سرمایه های خود را وارد سهام مورد نظر می‌نمایند.

لازم به یادآوری است که بازار بورس به دلیل گستردگی بسیار زیاد بازاری مملو از فرصت‌های مختلف سرمایه گذاری است و از دست رفتن چند فرصت سرمایه‌گذاری به هیچ وجه نباید ملاک شما برای ورود سریع به بازار باشد. در برخی مواقع این حس در برخی از معامله گران به وجود می آید که اگر هر چه سریعتر پول خود را تبدیل به یکی از سهم ها در بازار بورس نکنند با زیان بسیار بزرگی روبرو شده و یک فرصت سرمایه‌گذاری ایده‌آل را از دست می‌دهند. همین روحیه و منش باعث می‌شود تا آن ها بدون فکر و تحت تأثیر هیجانات مختلف پول خود را وارد یک سهم بی‌ارزش کرده و روند معاملاتی بسیار بدی را برای خود رقم بزنند.

کسانی که به روانشناسی بازار بورس ایران واقع هستند می دانند که این فرصت ها دائماً در حال تکرار شدن هستند و هیچ نگرانی از بابت از بین رفتن یکی از آنها وجود ندارد. برای اینکه بتوانید این دغدغه و چالش را در ذهن خود برطرف کنید بایستی به یک نکته مهم اشاره کنیم.

در واقع شما به جای اینکه تعداد معاملات خود در بازار بورس را افزایش دهید بایستی به دنبال افزایش کیفیت سرمایه گذاری خود باشید. وقتی شما در یک معامله به سود ۷۰ یا ۸۰ درصدی برسید بسیار بهتر از این است که در ۴ معامله سود ۲۰ درصدی به دست آورید. اگر چنین روندی را در فرآیند معاملات خود در پیش بگیرید عملاً دیگر نگران از بین رفتن فرصت‌های مختلف سرمایه گذاری در بازار بورس نیز نخواهید بود و این دغدغه برای همیشه برای شما از بین خواهد رفت.

بی عرضه خطاب شدن توسط اطرافیان

یک نگرانی بسیار بزرگ نیز همیشه در ذهن معامله‌گران بازار بورس وجود دارد و آنها همیشه نگران این موضوع هستند که از سوی اطرافیان به عنوان یک فرد بی عرضه شناخته شوند. عدم رسیدن به سود در بازار بورس همیشه این چالش را به دنبال دارد تا معامله‌گران در زندگی واقعی خود نیز با چالش‌های این چنینی روبرو شوند که می‌تواند و رفتار آنها در بازار سرمایه تأثیر مستقیم داشته باشد.

دقت کنید که هر چند ممکن است شما این دغدغه و چالش را خیلی جدی نگیرید اما وارد شدن به آن می‌تواند شرایط روحی بسیار سنگینی را برای معامله گر ایجاد کرده و عملاً حتی از انجام معاملات ساده نیز وی را دور نگه دارد.

کسانی که در چنین شرایط روحی قرار داشته باشند عملا نمی‌توانند تکنیک ها و روش هایی که به آنها تسلط کافی را داشته را در انجام معاملات خود پیاده کنند. اشتباه پشت اشتباه نتیجه ای است که در چنین روند معاملاتی پیش روی کاربران قرار خواهد گرفت.

برای جلوگیری از این مشکل توصیه می کنیم که ورود خود به بازار بورس و سرمایه گذاری در این بازار را با اطرافیان خود در میان گذاشته و تنها با نزدیکان صمیمی خود در این باره صحبت کنید. در واقع به جای اینکه مسیر خود برای رسیدن به موفقیت را برای اطرافیان خود جار بزنید بهتر است با رسیدن به موفقیت آن را به اطرافیان خود نشان بدهید. سرمایه گذاری در بازار بورس چالش بسیار بزرگی است که امکان رسیدن به سرمایه های بسیار زیاد را نیز برای شما به دنبال دارد. در صورت رسیدن به موفقیت این اطرافیان شما هستند که افسوس عدم سرمایه گذاری در بازار بورس را خواهند خورد.

البته بسیاری از افراد هم هستند که روحیه بسیار قدرتمندی داشته و به هیچ وجه وارد چنین چالشهایی نمی شوند. اما با این حال توصیه می کنیم که برای جلوگیری از قرار گرفتن در چنین شرایطی حتما نکات بالا را در نظر داشته باشید.

طمع و ترس

یکی دیگر از احساسات رایج در میان معامله گران بازار بورس طمع و ترس است. حرص و طمع از جمله احساساتی است که نه فقط در بورس ایران بلکه در تمام بازارهای مالی جهانی همراه با معامله گران بوده و عدم دقت و می‌تواند چالش‌های بسیار زیادی را برای انجام معاملات مختلف به دنبال داشته باشد. ترس ضرر کردن و از دست رفتن سرمایه ها و طمع برای رسیدن به سود های قابل توجه همیشه ذهن کاربر را به سمت خود معطوف کرده و مانع از اتخاذ تصمیمات درست و عالی در جهت انجام معاملات موفق می شوند.

متأسفانه تعداد افرادی که می‌توانند بر احساسات طمع و ترس خود غلبه نمایند و بدون هیجان دست به معاملات استاندارد و مطابق با استراتژی معاملاتی خود بزنند بسیار کم هستند. اکثر کاربران در چنین مواقعی نمیتوانند روی سیستم معاملاتی خود تکیه داشته باشند و خیلی زود از کنار آن عبور می کنند. توصیه می کنیم که حتماً تکیه بر استراتژی معاملاتی خود را در بازار بورس تمرین کرده و تحت تأثیر احساسات و عواطف مختلف مانند ترس و طمع از مسیر خود در رعایت استراتژی معاملاتی خارج نشوید.

آرزوی یک شبه پولدار شدن

یکی دیگر از هیجانات بزرگی که از همان روزهای ابتدای ورود به بازار بورس همراه با معامله گران است آرزوی یک شبه پولدار شدن و ثروتمند شدن است. البته این که هر کس آرزوی رسیدن به ثروت زیاد را داشته باشد اصلا چیز بدی نیست و حتی می‌تواند به عنوان یک محرک و انگیزه برای وی باشد. اما وقتی آرزوی یک شبه پولدار شدن تبدیل به دغدغه ذهنی اصلی معامله گران شود، تصمیمات آنها را در ورود به معاملات مختلف تحت تأثیر قرار داده و مانع از اتخاذ تصمیمات درست برای آنها می‌شود.

ریسک های غیرمنطقی و ورود به معاملاتی که به هیچ وجه مطابق با استراتژی معاملاتی نیستند از جمله مشکلاتی است که چنین هیجانی در کاربران به وجود می آورد. لازم به یادآوری است که بازار بورس بازار یک شبه پولدار شدن نیست و شما بایستی در این بازار به دنبال رسیدن به سودها و درآمدهای ثابت و پایدار باشید. در صورتی که بتوانید یک سود ثابت و پایدار برای خود در بازار بورس به هم بزنید عملاً بعد از گذشت یک بازه زمانی معقول سود و سرمایه قابل توجهی برای خود جمع خواهید کرد.

فرض کنید که شما با یک سرمایه ۱۰۰ میلیون تومانی وارد بازار بورس شده و هر ماه بتوانید ۱۰ درصد سود کسب کنید. دقت داشته باشید که در صورتی که سود های خود را از بازار خارج نکنید امکان دریافت سود با نرخ مرکب را خواهید داشت که در یک بازه زمانی چند ساله می‌تواند سرمایه هنگفتی برای شما ایجاد کند. در ماه اول ۱۰ درصد سود از کل سرمایه شما برابر ۱۰ میلیون است اما در ماه دوم با رسیدن سرمایه شما به ۱۱۰ میلیون میزان سود ده درصدی شما نیز به ۱۱ میلیون خواهد رسید. اگر همین روند را ادامه بدهید در یک بازه زمانی ۵ تا ۱۰ ساله سرمایه شما فوق‌العاده زیاد خواهد شد و می‌توانید یک زندگی کاملاً ایده‌آل را از این طریق برای خود رقم بزنید.

در جدول زیر می‌توانید نحوه رسیدن به سود و میزان سرمایه خود را در چنین شرایطی ملاحظه کنید.

ماه	درصد سود	دارایی در انتهای هر ماه
۱	۱۰ %	۱۱۰ میلیون
۲	۱۰ %	۱۲۱ میلیون
۳	۱۰ %	۱۳۳.۱ میلیون
۴	۱۰ %	۱۴۶.۴۱ میلیون
۵	۱۰ %	۱۶۱.۰۵ میلیون
۲۴	۱۰ %	۱.۰۸۳ میلیارد
۳۶	۱۰ %	۳.۴ میلیارد
۴۸	۱۰ %	۱۰.۶۷۱ میلیارد
۶۰	۱۰ %	۳۳.۴۹۲ میلیارد

به به چه فرصت خوبی!

یکی دیگر از احساسات و هیجانات که ممکن است باعث بروز چالش‌هایی در انتخاب تصمیمات درست در زمان معامله گری برای کاربران پیش بیاید هیجان زده شدن در اثر مشاهده یک فرصت معاملاتی است. این موضوع نیز اهمیت بسیار زیادی داشته و لازم دانستیم تا به بررسی آن در روانشناسی بازار بورس بپردازیم.

معامله گر در این مواقع با مشاهده یک فرصت معاملاتی کاملاً از خود بیخود شده و به هیچ وجه نمی تواند فیلتر ها و اقدامات لازم برای ورود به یک معامله را در فرصت مورد نظر مورد بررسی قرار دهد. به همین دلیل بدون دقت به شرایط حاکم بر روند معامله سریعاً وارد آن شده و سرمایه قابل توجهی را نیز حتی بدون دقت به سیستم مدیریت سرمایه وارد معامله مورد نظر می نماید.

انجام معاملات این چنینی در دراز مدت باعث بروز چالش‌های بسیار زیادی در روند معاملات سرمایه گذاران بازار بورس شده و حتی می‌تواند منجر به از بین رفتن کامل سرمایه های کاربران نیز شود. دقت داشته باشید که هر فرصت معاملاتی در بازار بورس ارزش خاص خود را دارد و بایستی با توجه به شرایط موجود روی آن تمرکز کنید.

روانشناسی بازار و روانشناسی خویشتن تکمیل کننده یکدیگر هستند

روانشناسی بازار بورس ایران به دو بخش روانشناسی بازار و روانشناسی خویشتن تقسیم می‌شود. در روانشناسی بازار شما بایستی رفتار بازار بورس را در شرایط و وضعیت های مختلف بدانید و از هیجانی شدن در این شرایط خودداری کنید. شناخت رفتار سرمایه گذاران بزرگ نیز یکی دیگر از بخش های شناخت روانشناسی بازار برای معامله گران است.

در کنار روانشناسی بازار لازم است تا به روانشناسی خویشتن نیز پرداخته و ذهن و روح خود را برای انجام معاملات بهینه در بازار بورس ایران آماده کنید. در این شرایط شما لازم است تا روی تقویت احساسات و هیجان خود کار کرده و بتوانید احساسات خود را در شرایط مختلف کنترل نمایید. حرص و طمع و ترس و نگرانی هایی که در بالا به آنها اشاره کردیم اکثراً به روانشناسی خویشتن مربوطه شده و شما بایستی تمهیدات لازم برای کنترل آنها را در نظر بگیرید.

برای اینکه معاملات کاملاً موفق و ایده‌آل برای خود در بازار بورس رقم بزنید لازم است روانشناسی بازار و روانشناسی خویشتن را به صورت مکمل در کنار یکدیگر ببینید. در چنین شرایطی این امکان برای شما به وجود خواهد آمد که حتی با معمولی ترین استراتژی های معاملاتی نیز روند موفقیت در بازار بورس را در پیش بگیرید. سرمایه‌گذاری در چنین شرایطی در بازار بورس برای شما کاملاً شیرین خواهد شد و حتی در یک بازه زمانی مناسب می‌توانید درآمد خود را در بازار بورس به درآمد اول خود تبدیل کنید.

۲۰ نکته کلیدی روانشناسی بورس ایران برای معاملات موفق

نکات و مفاهیم بسیار مهم و کاربردی را درباره روانشناسی بورس ایران با شما در میان گذاشتیم. حالا نوبت به این رسیده که نکات تجربی و کلیدی لازم برای کنترل هیجانات را به شما معرفی کنیم که با دقت به آنها می‌توانید فرایند فوق‌العاده‌ای را برای معاملات خود در این بازار رقم بزنید. نکاتی که در ادامه با شما مرور خواهیم کرد هم می‌توانند روی روانشناسی بازار و هم روی روانشناسی خویشتن تأثیر گذاری زیادی داشته و شرایط لازم برای کنترل احساسات را در وضعیت های مختلف بازار بورس برای شما به ارمغان بیاورند.

البته بسیاری از این نکات را خود شما نیز می دانید ولی به آنها عمل نمی‌کنید. تمامی نکات با صرف هزینه های بسیار هنگفت در بازار بورس بالاخره به ذهن شما خطور خواهند کرد اما تصمیم با شماست که یا با پرداخت هزینه های هنگفت به این تجارب رسید و یا اینکه به صورت رایگان این نکات را در ذهن سپرده و آنها را رعایت کنید.

۱- فقط شما درست نمی گویید!

هر تحلیل گری و هر معامله گری با هر میزان تجربه و شناخت نسبت به بازار بورس ممکن است با چالش‌هایی روبرو شود. به عنوان یک دیدگاه شما باید نظرات سایرین را نیز برای معامله گری در سهم های مختلف در بازار بورس مشاهده کنید. برخی از افراد بعد از رسیدن به کمی تجربه و چند معامله موفق این باور را در ذهن خود به وجود می آورند که دیگر نیازی به استفاده از مطالب آموزش رایگان بورس نداشته و حتی سری به اخبار و نظرات سایر تحلیلگران درباره بازار بورس نیز نمی زنند.

جدای از اینکه معاملات و تحلیل‌های شما اشتباه باشد یا درست حتماً باید نگاهی به تحلیل های سایر منابع معتبر درباره بازار بورس بزنید تا شناخت شما روز به روز نسبت به این بازار بیشتر شود. حتی اگر تحلیل شما از شرایط بازار بورس درست باشد ممکن است تحلیل دیگری پیش روی شما قرار بگیرد که درست تر از تحلیل شما است. یک نکته جدید ممکن است حد ضرر شما در بازار بورس را تغییر داده و یا برنامه ریزی جدیدتری برای رسیدن به سود در همان معامله برای شما ایجاد کند.

با توجه به این نکات حتماً باید در کنار تحلیل های شخصی به تحلیل های سایر معامله گران در بازار بورس نیز نگاه کنید و از آنها درس بگیرید. این مهم حتی می‌تواند در آینده میزان تسلط شما به معامله گری در بازار بورس را به مراتب افزایش دهد.

۲- ممکن است نتایج شما غلط باشد!

یکی دیگر از رفتارهایی که می‌تواند روانشناسی بازار بورس را در ذهن شما تقویت کرده و شرایط بهتری برای انجام معامله در بازار بورس برای شما رقم بزند معطوف نگاه کردن به تحلیل های شخصی است. بسیاری از کاربران معمولاً دچار غرور در انجام تحلیل های شخصی بر روی سهام های مختلف در بازار بورس شده و چنین می پندارند که نتایج حاصل از تحلیل آنها به هیچ وجه غلط نخواهد بود. اما بزرگترین و بهترین سرمایه گذاران بازار بورس نیز ممکن است با چنین شرایطی روبرو شوند. به همین دلیل حتماً باید به شرایط تحلیل های خود به صورت کاملاً منعطف نگاه کنید و حتی در صورت نیاز آنها را به چالش بکشید.

در پیش گرفتن چنین رویه ای در طولانی مدت باعث می‌شود تا هم قدرت شما در تحلیل گری افزایش پیدا کند و هم میزان اشتباهات خود را نیز بهینه کنید. یکی دیگر از مزیت های بسیار عالی منعطف بودن در تحلیل های شخصی این است که می‌توانید نظرات و عقاید سایر کاربران را نیز درباره یک سهم در بازار مشاهده کرده و از این طریق حتی قدرت تحلیل گری خود را در همان معامله افزایش دهید.

۳- برای نتایج اشتباه راهکار داشته باشید

یکی دیگر از نکاتی که می‌تواند شرایط مناسبی در روانشناسی بازار بورس ایران برای شما رقم بزند برنامه ریزی و هدف داشتن قبل از ورود به یک معامله است. شما بایستی این احتمال را در نظر بگیرید که ممکن است معامله شما وارد ضرر شده و با اشتباه روبه‌رو شده باشید و در نتیجه برای چنین شرایط از قبل راهکار و برنامه ریزی داشته باشید.

از خود سوال کنید که اگر معامله شما وارد ضرر شد و تحلیل شما اشتباه از آب درآمد چه خواهید کرد؟ پاسخ این سوال اهمیت بسیار زیادی در روند معاملات شما در بازار دارد و اگر قبل از ورود به یک معامله به پاسخ آن نرسید بعداً چالشهای شما چندین برابر بیشتر خواهد شد. ممکن است در شرایط روحی نامناسبی قرار بگیرید و همین هیجان موجود باعث اتخاذ تصمیم های فوق‌العاده اشتباه از جانب شما شود. به همین دلیل توصیه می کنیم که از همان ابتدا به دنبال راهکارهای مناسب برای زمانی باشید که معاملات شما وارد ضرر شوند.

۴- مسئولیت نتایج معاملات فقط و فقط به عهده خود شماست!

یکی از مهمترین نکاتی که در روانشناسی بازار بورس باید به آن اشاره داشته باشیم، قبول کردن مسئولیت نتایج حاصل از معاملات است. متأسفانه شرایط به گونه پیش رفته که معامله گران در بازار بورس وقتی به سود مناسبی می رسند آن را به پای علم و دانش و تسلط خود به تحلیل های تکنیکال و بنیادی گذاشته و  وقتی وارد ضرر می شوند سریعاً به دنبال بهانه هایی مانند دخالت دولت در بازار بورس و مواردی از این قبیل می روند. پذیرش مسئولیت نتایج معاملات می‌تواند دیدگاه شما را نسبت به روش های معامله گری در بازار بورس تغییر داده و در نهایت منجر به انجام معاملات بهینه‌تر و بهتر از سوی شما گردد.

وقتی شما مسئولیت معاملات خود را در هر شرایطی قبول داشته باشید عملاً وقتی هیجان بسیار زیادی در بازار هست وارد معامله نخواهید شد. وقتی تمام فیلتر های در نظر گرفته شده در استراتژی معاملاتی شما دستور به ورود به معامله را نداده باشند عملاً وارد آن معامله نخواهید شد. به حد ضرر خود پایبند خواهید بود و حتی سیستم مدیریت سرمایه مناسبی نیز برای انجام معاملات خود در نظر می‌گیرید.

اما وقتی شما مسئولیت نتایج معاملات خود در بازار بورس را نپذیرید عملاً از همان شروع معامله خود را برای ضرر کردن آماده کرده‌اید. کسانی که مسئولیت نتایج معاملات خود را برعهده نمی‌گیرند از یک طرف هیچ انتقادی را به روش‌های تحلیلی خود را قبول نکرده و از طرف دیگر به دنبال بهتر شدن نیز نخواهند رفت.

دقت داشته باشید که پذیرش مسئولیت انجام معاملات به سیگنال بورس و انجام معاملات کپی شده از کانال ها و سایت های دیگر نیز بر می گردد. خیلی از افراد شاکی هستند که برخی از کانال ها و سایت ها از اعتماد آنها سوء استفاده کرده و سیگنال های اشتباه در اختیار آنها قرار داده‌اند. اما باید قبول کنید که حتی مسئولیت این دسته از معاملات اشتباه نیز به عهده خود شما است و نباید از آن فرار کنید. اگر بر این باور هستید که سیگنال خرید و فروش سهام نمی تواند جایگزین مناسبی برای تحلیل های شخصی شما باشد از آن استفاده نکنید.

۵- هیجانات را از معاملات خود دور نگه دارید

در ادامه بررسی روانشناسی بازار بورس ایران به بررسی شرایط دور نگه داشتن هیجانات از معاملات می پردازیم. هیجانات در معاملات بازار بورس چگونه وارد می‌شوند و چه تاثیری می توانند بر روی نتایج معاملات ما داشته باشند؟

فرض کنید که شما در ساعات اولیه شروع کار بازار بورس تابلو بازار بورس را باز کرده و با سهمی روبرو می شوید که صف خرید بسیار سنگینی داشته و معامله گران زیادی به دنبال خرید آن سهم هستند. یکی از اقداماتی که اکثر کاربران تازه کار در چنین مواقعی انجام می‌دهند اقدام برای خرید سهام مورد نظر به دنبال رسیدن به سود های قابل توجه در چند روز آتی است. اما در اکثر مواقع نتیجه چیزی جز وارد شدن سهام مورد نظر به صف فروش در همان روز معاملاتی نخواهد بود.

حال بیایید ماجرا را کمی پیچیده تر کنیم. با فرض اینکه شما سهامی را در تابلو بازار بورس در صف خرید سنگین مشاهده می کنید، اما برای ورود به آن اقدام نمی‌کنید. به صورت اتفاقی در چند کانال تلگرامی یا چند سایت تعریف و تمجید هایی از یک سهم به چشم تان می خورد که دقیقاً همان سهام مشاهده شده در تابلو بازار بورس است. درصد قابل توجهی از کاربران در چنین مواقعی وسوسه به خرید سهام موردنظر می‌شوند و اتفاقاً همین رویه را نیز در پیش می گیرند.

یک خبر بسیار خوب اقتصادی و یا سیاسی مانند توافق هسته ای در بازار ایران پخش شده و همین موضوع باعث شده تا یک نوسان مثبت عالی در بازار بورس ایجاد شود و اکثر سهم ها وارد صف خرید سنگین گردند. بسیاری از کاربران در چنین مواقعی بدون اینکه کوچکترین تحلیل شخصی از شرایط هر سهمی داشته باشند و فقط برای اینکه از این فرصت عالی بازار عقب نمانند اقدام به خرید سنگین یک سهم می‌کنند.

این قبیل رفتارها در میان معامله گران بازار بورس ایران بسیار زیاد است و همین موضوع باعث وجود معاملات اشتباه بسیار زیاد در حساب کاربری آنها شده و ضرر های سنگینی را نیز برای این افراد به دنبال دارد. اگر دربند های قبلی به تفسیر رفتار سهام داران بزرگ بازار بورس دقت کرده باشید در بسیاری از مواقع در انتهای روند های صعودی شاهد صف خرید سنگین در سهم های بازار بورس هستیم. افرادی که در این وضعیت ها در صف خرید سهم های مورد نظر قرار دارند همان هایی هستند که با مشاهده موارد بالا سریع برای خرید یک سهم اقدام می نمایند.

شما باید آموزش ببینید که تنها و تنها با داشتن یک تحلیل شخصی کامل و جامع نسبت به یک سهم برای خرید آن اقدام کنید و هرگز به واسطه اخبار و اطلاعات موجود در سایت ها و کانال ها برای خرید سهام اقدام نکنید. اگر نتوانید چنین شرایطی در معاملات خود ایجاد کرده و از هیجانات بازار دور بمانید عملاً شما روحیه مناسبی برای سرمایه گذاری در بازار بورس را نداشته و بهتر است سرمایه های خود را وارد بازار دیگری کرده و یا از روش سرمایه گذاری غیر مستقیم در این بازار استفاده کنید.

۶- در زمان نوسانات شدید و هیجانات بازار معامله نکنید

یکی دیگر از نکات بسیار مهمی که در روانشناسی بازار بورس ایران باید به آن اشاره کنیم انجام ندادن معامله در نوسانات شدید و هیجانات بزرگ بازار است. البته شاید تصور کنید که این موضوع در ایران مشابه با بند قبلی است اما حتی اگر تحلیل کامل و جامعی از یک سهم در شرایط فعلی داشته و تمام سیگنال های لازم برای خرید سهام مورد نظر برای شما صادر شده بهتر است در چنین مواقع حساسی خرید نکنید.

به عنوان مثال حوادث نظامی یکی از حوادثی است که به صورت لحظه ای روی قیمت سهام در بازار بورس ایران تأثیر می گذارند و باعث تغییرات عمده چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی آنها می گردند. آسیب های جانبی وارد شده در میان معامله گران در بازار بورس در چنین شرایطی به قدری بالا است که عملاً روش های تحلیلی چندان قدرتمند نبوده و بازار به سمت این هیجان شدید حرکت می کند.

با توجه به این موضوع توصیه می‌کنیم که در چنین شرایطی هم از خرید سهام و هم از فروش سهام خودداری کرده و منتظر بمانید تا بازار به شرایط مناسب خود برسد. بسته به نوع خبر، زمان چند دقیقه‌ای تا چند روزه نیاز است تا بازار دوباره ثبات قبلی خود را به دست آورده و مطابق با شرایط عرضه و تقاضای منطقی تغییر کند. انجام معامله در چنین شرایطی معمولاً یا از روی ترس است یا از روی طمع.

برخی از افراد از ترس اینکه سود های خود را از دست نداده و یا وارد ضرر نشوند سریعتر اقدام به فروش سهم های ارزنده و با ارزش خود می کنند. برخی از معامله‌گران نیز به طمع اینکه یک سهم در اثر یک خبر نظامی با افت قابل ملاحظه روبرو شده و در چند روز آتی می‌تواند سود خوبی برای به دنبال داشته باشد اقدام به خرید آن می نمایند. معامله گری بر اساس احساس ترس و طمع یکی از اشتباهات رایج در میان معامله گران بازار بورس است که باید از آن خودداری نمایید.

۷- حتی بهترین ها هم ممکن است اشتباه کنند

یکی دیگر از نکات بسیار مهمی که در روانشناسی بازار بورس باید به آن بپردازیم در نظر داشتن احتمال بروز اشتباه در انجام معاملات است. چند تحلیلگر و معامله گری را می شناسید که هیچ اشتباهی در روند معاملات خود نداشته باشند و تمام معاملات آنها با سود بسته شود؟ بهترین‌ها و حرفه‌ای‌ترین‌ها نیز در روند معاملات خود دچار مشکل شده و در برخی مواقع معاملات خود را از دست می‌دهند. این اتفاق برای هر کسی ممکن است رخ بدهد و هیچ تضمینی وجود ندارد که تمام معاملات شما در نهایت منجر به سود خواهد شد.

درباره اینکه معاملات شما نیز به عنوان یک تحلیلگر با تجربه ممکن است با خطا روبرو شود هیچ شکی وجود ندارد. اما مهم اینجاست که شما از قبل امکان بروز اشتباه در معاملات خود را بپذیرید یا خیر. کسانی که احتمال بروز اشتباه در معاملات خود را نپذیرند عملاً برای عواقب آن نیز فکری نکرده و ممکن است با ضرر و زیان های بسیار زیادی روبرو شوند.

آن دسته از تحلیل گرانی که احتمال بروز اشتباه در معاملات خود را نیز در نظر می گیرند همیشه به فکر بهتر کردن شرایط معاملات خود بوده و از راهکارها و ترفند های مختلف برای بهتر کردن نتایج معاملات خود نیز استفاده می نمایند. چنین افرادی مسئولیت معاملات خود را به گردن گرفته و از معاملات اشتباه خود نیز درس می گیرند. استفاده از حد ضرر، در نظر گرفتن سیستم مدیریت سرمایه و مواردی از این دست از جمله راهکارهایی است که این دسته از تحلیلگران برای بهینه کردن شرایط معاملات خود در نظر می‌گیرند.

۸- با پول اضافی سرمایه گذاری کنید

همچنین یکی دیگر از نکات بسیار مهمی که درباره روانشناسی در بازار بورس باید یادآوری کنیم انجام معامله با پول اضافی و غیر ضروری است. دقت به این نکته اهمیت بسیار زیادی در داشتن معاملات عالی در بازار بورس دارد و اگر به آن دقت نکنید عملاً امکان رعایت سایر نکات بیان شده در روانشناسی بازار بورس را نیز نخواهید داشت. وقتی شما با پول اضافی وارد بازار بورس نشده باشید:

• استرس انجام معاملات برای شما بسیار زیاد خواهد شد و همیشه نگران هستید که از دست رفتن سرمایه باعث بروز چالش های بسیار بزرگ در زندگی شما شود.
• نمی توانید کنترل مناسبی بر روی هیجانات خود در بازار داشته باشید و دائماً به فکر استفاده از راهکار هایی برای رسیدن به سود های قابل توجه آن هم در بازه زمانی کوتاه مدت هستید.
• ممکن است به پول سرمایه گذاری شده در بازار نیاز ضروری پیدا کنید و از این رو روند معاملات شما در بازار با اختلال مواجه خواهد شد.
• قدرت تاثیرگذاری ترس و طمع در شما به مراتب بیشتر خواهد شد و هر لحظه ممکن است در دام چنین شرایطی بیفتید.

به صورت کلی سرمایه گذاری با پول آزاد یکی از مهم‌ترین اصول اقتصاد است و اگر به این موضوع دقت کافی نداشته باشید عملا نمی توانید یک سرمایه گذاری ایده‌آل و مناسب در هیچ بازاری برای خود رقم بزنید. جدا از تمام نکاتی که در بالا به آنها اشاره کردیم استفاده از پول اصلی زندگی برای سرمایه گذاری در بازار بورس باعث ایجاد استرس بالا و در نتیجه انجام معاملات اشتباه از سوی تحلیلگران این بازار می شود. یکی از نکات بسیار مهم در داشتن معاملات درست و تحلیل‌های دقیق، داشتن تمرکز کافی و لازم است که در چنین شرایط عملاً نمی‌توان به تمرکز کافی و لازم برای انجام معامله دست یافت.

۹- حفظ سرمایه قدم اول است بعد رسیدن به سود

یکی دیگر از نکات بسیار مهمی که در روانشناسی بازار بورس ایران باید به آن اشاره کنیم هدف اولیه برای سرمایه گذاری در این بازار است. هرچند همه ما بعد از ورود به بازار های مالی مانند بازار بورس ایران به دنبال کسب سود و رسیدن به درآمد های ثابت ماهیانه مناسب در این بازار هستیم اما عملاً در قدم اول اولویت اصلی کاربران باید حفظ سرمایه اولیه باشد.

اگر شما سرمایه اولیه خود را در بازار از دست بدهید عملاً دیگر راهی برای سرمایه‌گذاری در این بازار نداشته و از بازار خارج خواهید شد. به همین دلیل در قدم اول شما بایستی تمهیدات لازم برای جلوگیری از ورود به ضرر و از دست رفتن سرمایه اولیه را برای معاملات خود در نظر بگیرید. وقتی سرمایه اولیه شما کاملاً ایمن باشد و خطر آن را تهدید نکند، عملاً می توانید با سودهای بدست آورده در بازار حتی ریسک های معاملاتی بالاتری را نیز انجام دهید.

سرمایه گذاران حرفه‌ای در قدم اول ورود به بازار سعی می کنند تا با رعایت تمام نکات و تمهیدات لازم مانع از وارد شدن سرمایه اولیه خود به ضرر شوند. این امر باعث می‌شود تا هم تجربیات خود را در بازار بورس افزایش داده و هم کم‌کم ارزش افزوده برای دارایی های خود در بازار ایجاد نمایند.

اینکه شما سرمایه اضافی خود را برای سرمایه گذاری وارد بازار بورس کرده باشید نباید دلیلی بر این باشد که بدون هیچ توجهی نهایت ریسک را در معاملات خود به کار بگیرید. ورود به بازار بورس با سرمایه های اضافی از این جهت است که شما در هنگام انجام معاملات استرس نداشته باشید و بتوانید با تمرکز کافی تحلیل های خود را در بازار پیاده سازی کنید.

۱۰- بدون دانش تحلیلی نمی توانید خود را کنترل کنید

برخی از افراد بر این باور هستند که روانشناسی بازار بورس ایران امری کاملاً متفاوت با دانش تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال بازار بورس است. هرچند روانشناسی بازار بورس با روش‌های تحلیلی به کار گرفته شده برای بررسی سهم ها در این بازار دانش های کاملاً متفاوت نسبت به یکدیگر هستند اما در معاملات واقعی و در روحیات معامله گران در بازار تأثیر همسو خواهند داشت.

به تمام مواردی که در بالا درباره روانشناسی بازار بورس اشاره کردیم یک بار دیگر دقت کنید. این بار معامله گری را در این شرایط در نظر بگیرید که دانش تحلیلی خیلی قوی نداشته و به تکنیکال کاملاً مسلط نیست. تمامی شرایط و موارد ممکن است چندین برابر برای چنین فردی رخ بدهد. عملاً شما اگر تسلط کافی بر روی دانش تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال بازار بورس نداشته باشید امکان کنترل خود در شرایط مختلف بازار را نیز نخواهید داشت.

اولین قدم ها در بازار بورس با دانش تحلیلی مربوط به این بازار امکان پذیر است. اگر به این موضوع دقت نداشته باشید امکان استفاده از نکات روانشناسی نیز برای شما چالش برانگیز خواهد شد. بالا بردن میزان تسلط بر نکات مربوط به روانشناسی بازار بورس بایستی همراه با تقویت دانش تحلیلی معامله گران در این بازار باشد. در واقع میزان تجربه و تخصص شما در همه دانش های موثر بر موفقیت در بازار بورس بایستی به صورت یکسان و در لحظه افزایش پیدا کند.

۱۱- دعا در بازار بورس به کار نمی آید به فکر راه چاره باشید

یکی از اقداماتی که در میان برخی از افراد تازه کار در بازار بورس شاهد هستیم دعا برای رسیدن به موفقیت است. عوامل موثر بر موفقیت در بازار بورس را در ۴ دانش مختلف برای شما تشریح کردیم و لازم است تا هر روز میزان تسلط خود بر این دانش ها را افزایش دهید. داشتن یک مدیریت صحیح و همچنین کسب تجربه مفید لازمه موفقیت در این بازار است و دعا هیچ جایی در سبد موفقیت سهامداران در بازار بورس نخواهد داشت.

البته خود شما هم می‌دانید که دعا نمی تواند روند معاملات شما را به سمت سود سوق دهد اما سعی داریم تا از این نکته برای تشریح عوامل روانشناسی بازار بورس برای شما استفاده کنیم. وقتی شما بعد از انجام معاملات برای وارد شدن آنها به سود دست به دعا بر می‌دارید عملاً به این معنا است که:

• از نظر ذهنی و روانی به هیچ وجه آمادگی انجام معامله در بازار بورس را نداشته و بهتر است با تمرین و کسب تجربه بیشتر و وقتی آماده بودید وارد بازار شوید.
• به هیچ وجه تسلط کافی برای پیاده سازی تکنیک‌های تحلیل تکنیکال را در بازار بورس ندارید و بهتر است آموزش‌های حرفه‌ای را در این باره دنبال کنید.
• از سیستم مدیریت سرمایه قدرتمندی استفاده نمی‌کنید و این امر می‌تواند باعث بروز چالش‌های بسیار زیادی در روند معاملات شما شود.
• تمهیدات و روش‌های معمول برای جلوگیری از ضرر کردن در بازار بورس مانند تعیین حد ضرر و مواردی از این دست را در دستور کار قرار نداده و هر لحظه امکان ورود به چالش های بزرگ برای شما وجود دارد.

از نظر منطقی کسانی که بعد از انجام معامله دست به دعا برمی دارند در حال حاضر آمادگی لازم برای سرمایه گذاری در بازار بورس را به صورت مستقیم نداشته و عملاً ادامه دار شدن این موضوع می‌تواند زیان های بسیار بزرگی را برای آنها به دنبال داشته باشد. البته رسیدن به تسلط کامل و کافی نیاز به زمان دارد و در ابتدا ممکن است چالش‌های این چنینی گریبانگیر شما گردد.

۱۲- شکست را قبول کنید و از نو شروع نمایید

بسیاری از افراد هم هستند که به این راحتی ها شکست خود را در انجام معاملات مختلف در بازار بورس قبول نکرده و همچنان برای معاملات اشتباه خود پافشاری دارند. یکی از اصلی ترین نمود های چنین رفتاری در میان معامله گران بازار بورس اضافه کردن حجم معامله در شرایط ضرر برای کم کردن میانگین است.

البته کم کردن میانگین یک روش حرفه‌ای برای رسیدن به سود در بازار بورس و سایر بازارهای مالی محسوب می‌شود اما با این حال این روش باید طبق اصول حاکم بر روند حرکت قیمت سهام مورد نظر انجام پذیرد. بسیاری از معامله‌گران با وجود اینکه معامله خود را در چالش مشاهده کرده و حتی از نظر تکنیکالی امیدی برای برگشت معامله مورد نظر نمی‌گیرند باز هم برای کم کردن میانگین اقدام به خرید بیشتر می نمایند. قبول کردن شکست در انجام معاملات بازار بورس یک قدم بسیار بزرگ برای رسیدن به سود در این بازار محسوب می شود.

۱۳- یک پایان تلخ بهتر از یک تلخی بی پایان است

یکی دیگر از رفتارهای بسیار اشتباه معامله گران در بازار بورس ایران که ریشه در مسائل روانشناسی خویشتن دارد، عدم خروج از معاملات زیان ده برای مدت زمان بسیار طولانی است. برخی از افراد حتی این توانایی ذهنی را دارند که تا ماه‌ها و حتی چندین سال در یک معامله زیان‌ده به امید اینکه دوباره قیمت به قیمت سر به سر معامله آنها بازگردد باقی می‌مانند و در این مدت هیچ فعالیتی بر روی سرمایه های خود ندارند.

برای اینکه موضوع را به صورت کمی درک کنید، لازم است تا یک مثال ساده را با شما در میان بگذاریم. فرض کنید یکی از معاملات شما در بازار بورس در حال حاضر ۴۰ درصد در ضرر فرو رفته و عملاً در صورت خروج از این معامله ۴۰ درصد سرمایه خود را در آن از دست خواهید داد. یک دیدگاه کلی هم نسبت به بازار بورس وجود دارد که در دراز مدت روند تمامِ سهم ها صعودی است و این امکان وجود دارد تا همین معامله شما نیز در دراز مدت و بازه های زمانی چند ماهه به قیمت سر به سر بازگشته و حتی به سود برسد. حال سوال اینجاست که تصمیم شما درباره این معامله چیست و چه رودی را برای آن در پیش می گیرید؟

اکثریت معامله گران بازار بورس که قدرت ذهنی خیلی بالایی نداشته و به اصول روانشناسی بازار نیز تسلط ندارند؛ در چنین مواقعی به صورت کامل از بازار خارج شده و دست به هیچ کاری نمی زنند تا زمانی که دوباره قیمت به همان شرایط ابتدایی بازگردد. در این بین هر چند به مقدار ریالی ممکن است با رسیدن به قیمت سر به سر شما هیچ زیانی نکرده باشید اما دقت کنید که سرمایه گرانقدر شما چندین ماه در بازار بورس به صورت راکد باقی مانده است.

رفتار حرفه‌ای در چنین شرایطی که البته نیاز به یک ذهن فوق‌العاده قدرتمند در بازار بورس دارد این است که شما که از معامله مورد نظر خارج شده و یک سهم ارزنده برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید که در چند ماه آینده وارد روند صعودی شده و بتوانید از آن سود کسب کنید. با این رفتار در مدت زمان بسیار کوتاهی دوباره سرمایه اولیه شما باز خواهد گشت و حتی می توانید در بازه زمانی چند ماه دوباره به سود قابل توجهی رسیده و حتی از نظر میزان تورم نیز ارزش افزوده مناسبی برای سرمایه های خود ایجاد کنید.

چنین رفتاری تنها از سوی کاربران و سرمایه‌گذاران فوق‌العاده قدرتمند و حرفه‌ای بازار بورس امکان پذیر است و درصد قابل توجهی از سرمایه‌گذاران به هیچ وجه چنین توانایی ذهنی را ندارند. مخصوصاً کسانی که تمام سرمایه های در دست خود را وارد بازار بورس کرده و در صورت از دست رفتن سرمایه مورد نظر عملاً دیگر راهی برای سرمایه گذاری مجدد در بازار نخواهند داشت.

۱۴- از سرمایه کم آغاز کنید

در مقاله مزایا و معایب بازار بورس اشاره کردیم که یکی از مزیت های اصلی این بازار این است که امکان ورود به معاملات و سرمایه گذاری در آن با سرمایه بسیار کم وجود دارد. البته در مقاله بورس چیست و آموزش رایگان بورس نیز تأکید کردیم که ورود به این بازار با سرمایه خیلی کم ممکن است چالش هایی برای شما ایجاد کند. اصول روانشناسی بازار بورس اینطور نشان می دهد که بهتر است معامله گران در قدم های ابتدایی با سرمایه خیلی کم وارد بازار شده و روش‌های مختلف تحلیلی مورد نظر خود را با سرمایه کم بر روی سهم های مختلف امتحان نمایند.

در نهایت بعد از اینکه تسلط کافی هم برای اصول تحلیل تکنیکال و هم برای اصول روانشناسی بازار بورس پیدا کردند، می‌توانند سرمایه قابل توجهی را وارد بازار کرده و به دنبال ترید در بازار بورس باشند. چنین رفتاری هم شما را از ضررهای سنگین ابتدایی در بازار بورس دور نگه خواهد داشت و هم باعث می‌شود تا شما بتوانید با صرف هزینه بسیار کم تجربه گرانی در انجام معاملات در بازار بورس پیدا کنید.

۱۵- فقط با سودهای معاملات خود ریسک کنید

برخی از کاربران عادت دارند تا وارد معاملاتی با ریسک های بسیار سنگین شوند. مزیت این سرمایه گذاری برای این دسته از کاربران در این است که در یک بازه زمانی کوتاه مدت ممکن است به سود قابل توجهی برسند. به عنوان مثال در یک روز معاملاتی در صف فروش اقدام به خرید یک سهم به صورت سنگین نموده و در همان روز معاملاتی بعد از رسیدن به صف خرید اقدام به فروش سهام خود می نمایند. این نوع معامله بر روی سهمی که دامنه محدودیت نوسان قیمت در آن ۶ درصد باشد می‌تواند سود ۱۰.۵ درصدی را تنها در یک روز برای معامله گر رقم بزند. اما آیا واقعاً باید چنین ریسک بالایی را بر روی دارایی ارزشمند خود در بازار بورس وارد کنیم؟

واقعیت این است که نمی‌توان از برخی از فرصت های سرمایه گذاری فوق‌العاده عالی اما با ریسک بالا در بازار بورس به این راحتی ها گذشت و حتی معامله گران حرفه‌ای و افراد با تجربه بسیار بالا نیز در برخی مواقع از این فرصت‌ها برای رسیدن به سود های قابل توجه استفاده می نمایند. اما این دست از معامله‌گران تمهیدات لازم برای کم کردن ریسک معاملات خود را نیز به کار گرفته و سعی می کنند تا در صورت ورود به ضرر نیز ضرر سنگینی روی سرمایه خود ایجاد نکنند.

یکی از بهترین ترفند ها برای جلوگیری از ضرر سنگین در چنین مواقعی ورود به چنین معاملاتی با سود حاصل از سایر معاملات است. در واقع شما به هیچ وجه نباید سرمایه اصلی و دارایی اصلی خود را وارد چنین ریسک های سنگین کنید و برای ورود به چنین معاملاتی بهتر است از بخشی از سود حاصل از سایر معاملات خود استفاده نمایید. هرچند این روش معاملاتی را برای افراد تازه کار به هیچ وجه توصیه نمی کنیم.

۱۶- یک استراتژی مدون و منظم داشته باشید

داشتن یک استراتژی مدون و منظم و عمل به آن در بازار بورس و سایر بازارهای مالی دقیقاً به اندازه‌ای سخت است که در حال حاضر تعداد افراد موفق در این بازار ها بسیار کم هستند. داشتن یک استراتژی مدون و منظم حتی اگر استراتژی شما از نظر قدرت تحلیل خیلی قدرتمند باشد با این حال می‌تواند در دراز مدت روند معاملات خوبی برای شما رقم زده و باعث به وجود آمدن سود های ثابت و پایدار در معاملات بازار بورس شود.

اما متأسفانه شاهد هستیم که درصد خیلی کمی از معامله‌گران وارد چنین روندی شده و خیلی از افراد به هیچ وجه نمی توانند روحیه انجام معاملات منظم و بر پایه اصول از پیش تعیین شده را در خود ایجاد کنند. انجام معاملات منظم و بر پایه اصول استراتژی از پیش تعیین شده نیاز به قدرت روانشناسی فوق‌العاده زیادی مخصوصاً در بازار بورس و یا حتی بازار فارکس و بازار ارز دیجیتال دارند. در مقاله آموزش رایگان فارکس و آموزش رایگان ارز دیجیتال نیز به این نکته اشاره کردیم.

۱۷- دنبال رسیدن به سود منطقی باشید، ۱۰ درصد در ماه عالی است، ۲۰ درصد فوق‌العاده

یکی دیگر از اصول روانشناسی معاملات در بازار بورس این است که شما هدف مشخصی برای میزان سود حاصل در هر ماه معاملاتی خود داشته و متوسط با همین هدف دست به معامله بزنید. برخی از افراد به دنبال رسیدن به سودهای میلیاردی آن هم در یک ماه در بازار بورس هستند عملاً امکان پذیر نیست و هدف قرار دادن سود های خیلی بزرگ در معاملات در این بازار باعث می‌شود تا معامله‌گران ناخودآگاه وارد ریسک های بسیار سنگینی شوند.

یک معامله گر موفق و حرفه‌ای یک محدوده سود متناسب و منطقی را برای هر ماه معاملاتی برای خود تعیین کرده و معاملات خود را نیز به گونه‌ای در نظر می گیرد تا به این میزان سود برسد. حتی برخی از معامله گران و سرمایه گذاران هستند که بعد از رسیدن به سود مورد نظر در هر ماه معاملاتی از انجام معاملات بیشتر اجتناب کرده و بقیه ماه را ترجیح می دهند تا به ذهن خود استراحت بدهند و یا آن را صرف مواردی مانند آموزش های بیشتر نمایند.

اما متأسفانه بیشتر شاهد هستیم که کاربران ایرانی از همان ماه ابتدایی ورود به بازار بورس دنبال رسیدن به نتایج غیر قابل باور و شگفت انگیز در این بازار بوده و همین امر باعث می شود تا آنها حتی موفق به رعایت اصول روانشناسی در بازار بورس هم نشوند.

۱۸- فراموش نکنید که بازار از شما زرنگ تر است

خیلی از افراد هم هستند که بر این باورند که تحلیل آنها دقیق ترین نتیجه را به دنبال داشته و عملا به هیچ وجه امکان ندارد بازار علیه آنها رفتار نماید. شما بایستی رفتار بازار را به عنوان معلم اصلی خود در نظر گرفته و دائماً در حال درس گرفتن از نوع رفتار بازار بورس برای انجام معاملات بهتر برای خود باشید.

۱۹- بازار علیه شما نیست

یک دیدگاه منفی نیز در میان بسیاری از معامله‌گران بازار بورس به وجود آمده که آنها بعد از وارد شدن به چند معامله زیان ده به این باور می‌رسند که بازار علیه آنهاست و کسی پشت پرده دائماً روند سهم های بازار بورس را در جهت عکس معاملات آنها حرکت می‌دهد. هرچند چنین دیدگاهی در بازار فارکس و بازار ارز دیجیتال به مراتب سنگین‌تر و بیشتر از بازار بورس ایران است اما با این حال معامله گران تازه کار در بازار بورس داخلی نیز به چنین نظریه هایی می رسند.

این دیدگاه کاملاً اشتباه است اما مهم‌تر از اشتباه بودن آن، نکته این است که داشتن چنین نظریه‌ای باعث می‌شود تا معامله‌گران به هیچ وجه به دنبال رفع ایرادات و اشتباهات خود نرفته و دائماً خود را عالم و مسلط به تمام روش های تحلیلی بازار بورس بدانند.

دقت داشته باشید که میزان سرمایه یک فرد در بازار بورس به قدری نیست که تغییرات عمده در این بازار به وجود آورد و هیچ فردی هم پشت پرده بازار بورس به دنبال ضرر کردن شما نیست. ضرر کردن باید تلنگری برای شما باشد تا اشتباهات خود را اصلاح کرده و به دنبال رسیدن به شرایط بهتر و ایده‌آل‌تر در روند به تحلیلی خود باشید.

۲۰- هیچ استراتژی شگفت انگیزی وجود ندارد

همچنین آخرین نکته ای که درباره نکات سرمایه گذاری در بازار بورس باید به آن اشاره کنیم این است که هیچ استراتژی شگفت انگیز و خارق العاده برای موفقیت در بازار بورس وجود ندارد. برخی از افراد هم بر این باور هستند که استراتژی های به کار گرفته شده از سوی آنها به هیچ وجه کارایی و کیفیت لازم برای انجام معامله در بازار بورس نداشته و دائماً در شبکه ها و کانال ها و آموزشگاه های مختلف به دنبال دستیابی به یک استراتژی شگفت انگیز و خارق العاده برای انجام معاملات صددرصد موفق در بازار بورس هستند.

اما واقعیت چیز دیگری است و تحلیل گران و معامله گران حرفه‌ای رود دیگری در معاملات خود در بازار بورس دارند. افراد حرفه‌ای معاملات خود را در بازار بورس به نوعی مدیریت می نمایند که حتی با وجود ورود به معامله زیان ده باز هم بتوانند در نهایت سود مناسبی به دست آورند.

به طور کلی اگر شما در هر ده معامله هفت معامله موفق و سه معامله ناموفق داشته باشید روند فوق‌العاده‌ ایده‌آلی در پیش گرفته و همین روند می‌تواند سرمایه قابل توجهی در بازار بورس برای شما ایجاد نماید. حتی اگر از سیستم های مدیریت سرمایه و حد ضرر در بازار بورس نیز استفاده کنید در صورت موفقیت در ۵۰ درصد از معاملات نیز باز هم امکان رسیدن به سود های قابل توجه برای شما وجود خواهد داشت.

افراد حرفه‌ای و معامله گران با سابقه به جای اینکه به دنبال دستیابی به استراتژی های شگفت انگیز و خارق العاده برای معامله در بازار بورس باشند با استفاده از همین تکنیک ها به نوعی معاملات خود را در بازار مدیریت می نمایند تا در نهایت میزان سود های آنها قابل توجه و میزان ضررهای آنها کم می‌شود.

رفتارهای اشتباه ناشی از عدم کنترل هیجانات و احساسات در بازار بورس

نکات فوق‌العاده‌ای را درباره روانشناسی در بازار بورس با شما در میان گذاشتیم که دقت به این نکات می‌تواند شرایط فوق‌العاده مناسبی را در انجام معاملات در این بازار برای شما رقم بزند. بازار بورس بازار حرفه‌ای هاست و حرفه‌ای شدن در این بازار تنها در صورت رعایت اصول روانشناسی امکان پذیر خواهد بود. از این رو توصیه می کنیم که نکات بالا را یک بار دیگر مرور کرده و آنها را به خوبی در بازار بورس تمرین کنید تا در نهایت موفقیت شما در این بازار تضمین شود.

برای اینکه میزان تأثیر گذاری این مقاله بر روی معاملات واقعی شما را در بازار بورس هر چه بیشتر کرده باشیم تصمیم گرفتیم تا برخی از رفتارهای اشتباه معامله گران را نیز برای شما بیان کنیم. البته اشتباهات رایج بازار بورس را در یک مقاله جداگانه برای شما تعریف خواهیم کرد و در این بخش تنها به دنبال معرفی اشتباهات مربوط به اصول روانشناسی بازار بورس برای شما هستیم. افرادی که نمی توانند احساسات و هیجانات خود را کنترل کرده و در لحظه بر خلاف استراتژی های از پیش تعیین شده خود دست به تصمیمات خلق‌الساعه می‌زنند، اشتباهات زیر را به صورت متحرک در معاملات خود انجام می دهند.

دنبال رو سیگنال بورسی بودن

یکی از اشتباهات رایج معامله گران در بازار بورس بعد از عدم موفقیت در چند معامله دنباله رو بودن سیگنال بورسی است. افراد بسیار زیادی هستند که بعد از چند معامله ناموفق سریع به دنبال کانال تلگرامی سیگنال بورس رفته و رفتارهای سایر افراد شکست خورده در بازار را برای جبران ضرر های خود تقلید می کنند که این امر می‌تواند میزان ضرر آنها را چندین برابر بیشتر نماید. در مقاله سیگنال بورس به صورت کامل و واضح این شرایط را برای شما تشریح کردیم.

از دست رفتن بیشتر سرمایه ها

وقتی شما به اصول روانشناسی بازار بورس احاطه نداشته و آنها را در معاملات خود رعایت نکنید امکان از دست رفتن بیشتر سرمایه های خود را در این بازار فراهم می‌آورید. معامله گری و تحلیل گری دو نقطه متمایز در بازار بورس هستند یک تحلیلگر لزوماً یک معامله گر موفق نیست. تمایز اصلی میان یک معامله گر موفق و تحلیل گری که معاملات موفقی ندارد دقت و رعایت اصول روانشناسی بازار بورس است.

“یکی از اصلی ترین و مهمترین وجه تمایز میان معامله گران موفق و تحلیل گرانی که معاملات موفقی در بازار بورس ندارند و رعایت اصول و نکات روانشناسی بازار بورس در هنگام انجام معامله است.”

ناامیدی کامل از بازار بورس

برخی از افراد نیز بعد از چند معامله ناموفق به صورت کلی از بازار بورس ناامید شده و تمام سرمایه های خود را از بازار خارج می نمایند. این همان نقطه ضعف بزرگی است که در همان ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم و تأکید کردیم که اگر شما اصول روانشناسی حاکم بر بازار بورس را رعایت نکنید عملاً ممکن است در چنین وضعیتی قرار بگیرید و چنین تصمیمی برای آینده معامله گری و سرمایه گذاری خود در بازار بورس نیز بگیرید.

افزایش حجم خرید

یکی دیگر از رفتارهای اشتباه معامله گران در اثر عدم دقت به اصول روانشناسی بازار بورس وارد کردن پول های بیشتر و سرمایه گذاری سنگین‌تر مخصوصاً در زمان هایی است که در معاملات زیان ده قرار دارند. افراد تازه کار برای جبران ضرر های خود سعی می کنند تا پول بیشتری وارد بازار بورس کرده و با خرید سهم های جدید و یا همان سهم قبلی برای افزایش حجم خرید به نوعی زیان های خود را پوشش دهند که عملاً نتیجه برعکسی برای آنها خواهد داشت.

سپردن سرمایه ها به افراد سبد گردان غیرمجاز

موضوع سبدگردانی یکی از موضوعات بسیار مهم و اصلی برای سرمایه گذاری در بازار بورس محسوب می‌شود و خیلی از افراد در حال حاضر از چنین خدماتی برای رسیدن به سرمایه ها و سود های قابل توجه در این بازار استفاده می نمایند. اما انتخاب سبدگردان مناسب برای سپردن سرمایه ها اهمیت بسیار زیادی دارند و در حال حاضر اکثریت قریب به اتفاق افرادی که از خدمات سبدگردانی استفاده می نمایند سرمایه های خود را به دست افراد نابلد سپرده و حتی قراردادهای کتبی نیز برای انجام خدمات سبدگردانی با آنها ندارند.

دقت داشته باشید که ارائه خدمات سبدگردانی در بازار بورس نیاز به داشتن مجوز های لازم از سوی سازمان بورس داشته و تنها شرکت‌ها و افراد معدودی هستند که به دلیل توانایی ها و سابقه خود چنین مجوزهایی را دارا می باشند. در انتخاب افراد سبدگردان حتماً به رزومه افراد دقت کرده و همچنین به دنبال تنظیم قراردادهای کتبی با آنها باشید.

روانشناسی چرخه بازار بورس چیست و مراحل آن کدام است؟

یکی از نکات بسیار مهمی که لازم دانستیم در بررسی روانشناسی بازار بورس به آن نیز بپردازیم چرخه ها و دوره های بازار های مالی هستند که بازار بورس نیز شامل آنها می شود. به صورت کلی بازارهای مالی معمولاً در یک چرخه مشخص تغییرات خود را شکل می دهند و این چرخه دائماً تکرار می شود. دلیل اصلی تکرار شدن چرخه ها و دوره ها در بازار های مالی مانند بازار بورس نیز همین روانشناسی و شناخت کاربران نسبت به بازار و عمل کردن بر اساس روحیات حاکم بر معامله گری در این بازارها است.

تجربه نشان داده که نه روندهای صعودی دائماً پابرجا خواهد بود و نه روندهای نزولی می توانند همیشگی باشند. بازار همیشه در حال گذر از روندهای نزولی به صعودی و برعکس در چند مرحله است که این مرحله بندی را به نوعی سیکل یا چرخه بازار بورس می گویند.

شناخت چرخه ها و دوره های بازار از نظر روانشناسی اهمیت بسیار بزرگی دارد. با شناخت این چرخه ها عملا شما در هر زمانی می دانید که در چه شرایطی از بازار بورس قرار داشته و قدم بعدی در بازار چه خواهد بود. البته با این وجود کمتر کسی را می توان پیدا کرد که از نظر روانشناسی ذهن خود را برای عمل کردن به شرایط چرخه ها در بازار بورس آماده نگه دارد. با این حال لازم دانستیم نکات چرخه ها در بازار بورس را برای شما به صورت کامل تشریح نماییم تا امکان بررسی شرایط خود در هر زمانی در این بازار را داشته باشید.

برای اینکه به درک کاملی از نحوه تغییرات بازارهای مالی رسیده و در هر لحظه بدانید که در چه شرایطی از بازار قرار دارید در ادامه چرخه بازار بورس را هم به صورت مرحله بندی شده و هم به زبان ساده برای شما بیان خواهیم کرد. در وهله اول لازم است تا سیکل بازار بورس را در ۴ مرحله مختلف برای شما تشریح کنیم که این چهار مرحله را می‌توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.

۱- مرحله انباشت یا تراکم بازار

---

اولین مرحله از چرخه و دوره بازار بورس مرحله انباشت یا تراکم است. این مرحله یکی از مرحله های عجیب چرخه بازار بورس بوده و شرایط فوق العاده سختی را برای سهامداران و سرمایه‌گذاران در این بازار ایجاد می نماید. در مرحله انباشت اکثریت قریب به اتفاق سهم ها در بازار بورس با تغییرات خیلی زیادی روبرو نشده و در یک محدوده بسیار کم به سمت بالا و یا پایین نوسان می نمایند. یک روز شاهد سهم هایی با نوسان مثبت هستیم و در روز دیگر ممکن است سهم ها روند منفی داشته باشند.

در مرحله اول چرخه بازار بورس معمولاً بایستی صبر و تحمل بسیار زیادی داشته باشید. زیرا این مرحله معمولاً مدت زمان بسیار زیادی طول کشیده و از این گذشته کاربران نیز در اکثر مواقع با سود قابل توجهی روبرو نشده و حتی ممکن است یک ضرر سنگین را برای یک بازه زمانی طولانی مدت در حساب کاربری خود داشته باشند.

بارها و بارها اخبار مختلفی درباره شرایط سهم ها در بازار بورس در این مرحله مخابره می‌شود. هر روز ممکن است در سایت ها اخباری مبنی بر پایان یافتن مرحله انباشت و شروع مرحله صعود ببینید اما هر بار این صحبت ها به جایی نرسیده و بازار هم این روند را ادامه می‌دهد.

از اواسط تا انتهای مرحله انباشت یا تراکم معمولاً سرمایه گذاران خرد از سرمایه گذاری در بازار بورس خسته شده و دیگر امیدی برای رسیدن به سود در این بازار ندارند. دقیقا در همین شرایط است که این دسته از سرمایه گذاران سهام های خود را به حراج گذاشته و سرمایه گذاران بزرگ و حقوقی ها اقدام به جمع کردن سهم ها با قیمت بسیار پایین می نمایند.

احتمالاً شما هم با این جمله که یکی از اصول روانشناسی بازار بورس را نیز در خود دارا است آشنا هستید. آقای وارن بافت از بیان این جمله دقیقا در حال تشریح و توضیح مرحله انباشت و یا تراکم در سیکل بازار بورس است. سرمایه‌گذارانی که صبر و تحمل خیلی زیادی ندارند از سرمایه‌گذاری در بازار خسته شده و برای خروج از بازار بورس و سرمایه گذاری در سایر بازارها سخت های خود را با قیمت های بسیار پایین در اختیار سهامداران بزرگ قرار میدهند.

احتمالاً درباره پول هوشمند و ورود پول هوشمند به بازار سرمایه نیز شنیده اید و می دانید که ورود پول هوشمند یک سهم می تواند نشانه قدرتمندی برای صعودی شدن آن باشد. به همین ترتیب اواخر مرحله انباشت بهترین زمان برای ورود پول هوشمند به سهم های مختلف در بازار است و شاهد چنین اتفاقی نیز در بازار بورس ایران هستیم.

۲- مرحله روند صعودی و افزایش قیمت ها

---

دومین مرحله از سیکل بازار بورس مرحله صعودی است که در آن قیمت ها شروع به افزایش کرده و در اکثریت سهم ها شاهد روندهای صعودی و افزایشی هستیم. در این مرحله از بازار بورس یک اصلاح قیمتی در یک بازه زمانی طولانی مدت را پشت سر گذاشته و به دلیل ایجاد تقاضای بسیار زیاد به دلیل اخبار مثبت تمام سهم ها می توانند وارد روند صعودی شوند.

وقتی روند صعودی و افزایش قیمت ها به اواسط خود می رسد افراد بیشتری وارد بازار بورس شده و استقبال از خرید سهام در بازار بورس به اوج خود می رسد. قدرت این روند در بازار بورس گاهی به قدری زیاد است که حتی اخبار منفی و اتفاقات بد اقتصادی نیز نمی توانند باعث بروز چالشی در روند صعودی قدرتمند بازار بورس شده و این روند به همین ترتیب به مسیر خود ادامه می دهد.

انتهای روند صعودی دقیقا جایی است که همه افراد در کشور ما درباره سرمایه گذاری در بازار بورس صحبت میکنند. سود ها و افزایش قیمت در انتهای این روند به حدی رسیده که برخی از افراد سرمایه های قابل توجهی برای خود کسب کرده و به همین دلیل گرایش به سمت سرمایه‌گذاری در بازار بورس به حداکثر میزان ممکن در جامعه رسیده است. شرایط به قدری جذاب شده که کمتر فروشنده را می توان در بازار بورس پیدا کرد و هر روز هم خریداران جدید وارد بازار می شوند.

۳- مرحله توزیع

---

نوبت به معرفی مرحله توضیح در سیکل بازار بورس می رسد. این مرحله به نوعی انتهای مرحله صعودی است و قیمت سهم ها در بازار بورس را می توان در این مرحله مشاهده کرد. سهامداران بزرگ بعد از خرید سهام ها در قیمت های بسیار پایین در مرحله انباشت در این مرحله کم‌کم سهم های خود را در بازار عرضه کرده و به فروش می رسانند.

اشاره کردیم که در انتهای روند صعودی تعداد خریداران جدید بازار بورس به حدی زیاد شده که هر روز این بازار در جامعه ما بیشتر تبلیغ می شود. سهامداران بزرگ که می‌دانند به مرحله توزیع رسیده و روند صعودی به انتها رسیده است کم‌کم سهم های خود را در اختیار همین خریداران جدید قرار داده و از بازار خارج می شوند. سهامداران آموزش دیده و باهوش نیز که با روند ها و سیکل بازار بورس آشنا بوده و به صورت کامل به اصول روانشناسی بازار بورس نیز واقف هستند در این مرحله تصمیم به خروج از بازار می گیرند.

یکی از اصلی ترین نشانه های مرحله توزیع در سیکل بازار بورس افزایش قابل توجه حجم معاملات است. دقیقاً مانند آخرین روزهای مرحله انباشت در مرحله توزیع نیز حجم معاملات قابل‌توجهی در اکثر سهم های بازار بورس شاهد هستیم. البته برخلاف مرحله انباشت در سیکل بازار بورس مرحله توزیع در یک بازه زمانی کوتاه در ایران رخ داده و سریعاً بازار وارد مرحله بعدی سیکل خود میشود.

۴- مرحله روند نزولی و کاهش قیمت

---

بعد از پایان رسیدن مرحله توزیع در سیکل بازار بورس عملاً فروشندگان بر بازار مسلط شده و قیمت ها با شیب سنگین روند نزولی را طی می کنند. بسیاری از سرمایه گذاران که به طمع رسیدن به سرمایه های بسیار زیاد در مرحله توزیع و یا انتهای روند صعودی وارد بازار شدند تمام تلاش خود را برای خروج از بازار دارند، اما معمولاً این فرصت برای کمتر فروشندگانی فراهم می آید.

درصد قابل توجهی از سرمایه‌گذاران در قیمت های سر به سر سهم های خود را رد کرده و خیلی ها هم راضی می شوند حتی با ضرر های سنگین سهام های خود را به فروش برسانند. ایجاد صف فروش بسیار سنگین و همچنین حجم معاملات پایین را نیز می توان از ویژگی های این مرحله از دوره بازار بورس در نظر گرفت.

اکنون که چهار مرحله اصلی سیکل بازار بورس را می شناسید به راحتی میتوانید شرایط فعلی بازار بورس را تجزیه و تحلیل کرده و بدانید که بازار در چه شرایطی قرار دارد. لازم به یادآوری است که چرخه بازار بورس به صورت تکراری پشت سر هم رخ میدهد و بعد از پایان هر بار چرخه دوباره مرحله اولیه یعنی انباشت یا تراکم در بازار بورس آغاز خواهد شد. البته شایان ذکر است که سرمایه گذاران و خریداران در بازار بورس در هر کدام از این مراحل احساسات خاص خود را داشته و با توجه به هیجانات خاصی اقدام به معامله گری می نمایند. برای درک هرچه بهتر چرخه و سیکل بازار بورس در ادامه به تشریح احساسات سرمایه گذاران در هر یک از این مراحل نیز خواهیم پرداخت.

چرخه احساسات در روانشناسی بازار بورس به زبان ساده

مراحل اصلی چرخه بازار بورس را در بند قبلی با هم مرور کرده و نکات لازم درباره آنها را نیز بیان کردیم. اما برای ایجاد درک بهتر نسبت به هر کدام از مراحل چرخه بازار بورس لازم است تا روحیات و احساسات کاربران در این چرخه ها را نیز با هم مورد بررسی قرار دهیم. پرواضح است که این رفتار سرمایه گذاران است که چنین چرخه را در بازار بورس ایجاد می نماید و تکراری شدن این چرخه نشان از این دارد که رفتار سرمایه گذاران در بازار بورس نیز به همین ترتیب تکرار می شود. در شکل زیر می توانید رفتار سرمایه گذاران در بازار بورس را در یک چرخه کامل بازار مشاهده کنید.

همانطور که ملاحظه می کنید در مرحله انباشت یا تراکم سرمایه گذاران و خریداران در بازار بورس با ناباوری روبرو بوده و به دلیل عدم رسیدن به موفقیت در رالی های قبلی عملاً امیدی به رسیدن به سود در ادامه بازار بورس نیز ندارند.

با شروع روند صعودی و بعد از گذشته چند روز از آن و همچنین شکسته شدن خط روند قبلی در بازار بورس مرحله امیدواری آغاز می شود. در این مرحله هنوز خیلی از خریداران وارد سرمایه گذاری نشده اما به شدت امید دارند که با ادامه دار شدن روند سرمایه های خود را وارد بازار بورس نمایند.

در ادامه روند صعودی خوش بینی قابل توجهی در میان افراد فعال در بازار بورس به وجود آمده و بسیاری از افراد باتجربه و آموزش دیده در این مرحله وارد چرخه سرمایه گذاری در بازار می شوند. خریداران در این مرحله تصمیم به خرید سهام گرفته و به هر نحوی و با روش‌های مختلف تحلیلی سعی در انتخاب یک سهم مناسب برای خرید دارند.

در مرحله بعدی و با افزایش میزان صعود قیمت در سهام ها باور به صعودی بودن بازار بورس بیشتر شده و سرمایه‌گذاران نیز امیدواری بیشتری برای ادامه دار شدن روند صعودی دارند.

کم کم وارد مرحله هیجان در بازار بورس می شویم. خریداران قدیمی در این مرحله در سود قابل توجهی قرار دارند و افراد زیادی هم به دلیل هیجانات موجود در بازار بورس و اخبار مثبت منتشر شده از سوی شرکت های مختلف به دلیل افزایش میزان دارایی های آنها به سمت سرمایه گذاری در بازار بورس می آیند. درصد قابل توجه خریداران جدید در بازار بورس در مرحله هیجان وارد سرمایه‌گذاری در این بازار می‌شوند.

در مرحله بعدی که قیمت ها به اوج خود در بازار بورس رسیده، رضایت و خوشحالی شدیدی در سرمایه گذاران ایجاد میشود. رضایت و خوشنودی شدید در بازار بورس همان مرحله توزیع است. افزایش قابل توجه به حجم معاملات در این مرحله بایستی یک هشدار برای سرمایه گذاران در بازار باشد.

کم‌کم روند نزولی آغاز شده اما در ابتدای روند نزولی همچنان بسیاری از سرمایه گذاران این روند را قبول نداشته و معتقدند که نزول حادث شده تنها یک اصلاح کوچک است. حتی بسیاری از افراد نیز به فروشندگان توصیه می کند که سهم های خود را از صف فروش خارج کرده و منتظر سود های بیشتر در بازار بمانند.

کم کم نوبت به هیجانات بعدی در سیکل بازار بورس یعنی اضطراب، انکار و وحشت می رسد. در این مراحل سرمایه گذاران از افراد خوشنود کم کم به افراد وحشت زده تبدیل شده و حتی علاوه بر اینکه سود های خود را در بازار از دست داده‌اند ضررهای سنگینی را نیز در معاملات خود مشاهده می نمایند.

در نهایت نیز هیجاناتی مانند تسلیم و عصبانیت و حتی افسردگی در میان سرمایه‌گذاران بازار بورس رخ داده و دوباره همین چرخه از ابتدا آغاز می شود.

معرفی کتاب روانشناسی بورس ایران

همچنین لازم شد تا در انتها چند کتاب مناسب برای تسلط بیشتر بر اصول روانشناسی بازار بورس نیز با شما در میان بگذاریم که مطالعه آن‌ها نیز می‌تواند برای بهتر شدن شرایط شما در این موضوع کارساز باشد. البته دقت داشته باشید که نکات روانشناسی درباره انجام معامله در بازار بورس بسیار زیاد هستند و کتاب های بسیار زیادی نیز در این باره به نگارش در آمده که هر یک اهمیت و جایگاه خاص خود را دارند. تمام کتاب های فارسی و هم کتاب های انگلیسی ناشران خارجی بسیار مهم و کلیدی را در این باره با شما در میان می گذارند که ما به ۳ مورد از این کتاب‌ها در این بخش اشاره می‌کنیم.

• ۲۳ اصل موفقیت وارن بافت
• ۲۰ اشتباه بزرگ در سرمایه گذاری
• از طمع تا وحشت در بازار بورس

کتاب های دیگری هم هستند که مطالعه آن‌ها می توانند میزان تسلط شما بر اصول روانشناسی بازار بورس را افزایش داده و باعث انجام معاملات بهتر و بهینه‌تر در این بازار برای شما شود.

روانشناسی راز موفقیت در معاملات و راز یک زندگی زیباست

درباره اصول روانشناسی بازار بورس با شما صحبت کردیم اما در انتها بایستی یادآوری کنیم که روانشناسی نه فقط در بازار بورس بلکه در زندگی شخصی نیز می‌تواند گره‌گشا باشد. دلیل بسیاری از چالش‌هایی که ما در زندگی داریم عدم دقت اصول روانشناسی است و گاهی اوقات با یک جلسه روانشناسی امکان حل شدن بسیاری از چالش‌های زندگی نیز برای ما وجود دارد. این نکته مهم زندگی در جامعه امروز را نیز در کنار اصول روانشناسی بازار بورس از ما قبول کنید.

کلام آخر

---

سعی کردیم تا به صورت کامل و جامع روانشناسی بازار بورس را برای شما تشریح کنیم و همچنین نکات لازم برای اجرای اصول روانشناسی در بازار سرمایه را نیز برای شما عنوان نمودیم. واقعیت این است که درصد بسیار کمی از سرمایه گذاران و افراد فعال در بازار بورس به این اصول دقت کرده و آنها را در معاملات خود رعایت می نمایند. دقیقاً به همین دلیل است که ۸۰ درصد سرمایه گذاران در بازار بورس زیان‌ده هستند و تنها ۲۰ درصد از افراد موفق به رسیدن به سود های پایدار و ثابت در این بازار می‌شوند. هرچند به احتمال زیاد ۸۰% شما به هیچ وجه صحبت ها و گفته های ما در این مقاله را به خاطر نسپرده و با آنها عمل نخواهید کرد، اما برای آن ۲۰ درصد تصمیم گرفتیم تا این مقاله را برای شما نگارش کنیم. فراموش نکنید که موفقیت در بازار بورس به هیچ وجه شانسی به دست نمی‌آید و بازار بورس جایی برای شانس در انجام معاملات باقی نمی گذارد.

در انتها هم چنین شما را بایستی دعوت به مطالعه سایر مقالات بخش آموزش رایگان بورس کنیم تا میزان تسلط شما بر معامله‌گری در بخش‌های مختلف این بازار بیشتر شده و از این طریق می‌توانید روند فوق‌العاده‌ای را برای انجام معاملات خود در بازار برای خود داشته باشید. همچنین برای تسلط کامل به معامله‌گری در بازار بورس می‌توانید از حرفه‌ای‌ترین دوره آموزش بورس نیز در مجموعه ما استفاده کرده و از این طریق از همان ابتدا یک معامله‌گر موفق در بازار سرمایه باشید. البته امکان شرکت در دوره غیرحضوری بورس را نیز دارید.